Tradycyjne świąteczne pierniczki – odkryj najlepsze przepisy na pierniki i inne korzenne wypieki

Pierniki towarzyszą nam od setek lat. Przepis na nie przekazywano jako część wiana panny młodej. Gościły na stołach podczas najważniejszych uroczystości rodzinnych oraz świąt. Zawsze bogato je ozdabiano, nawet złotem. Zajadał się nimi sam król Zygmunt Stary, pisał o nich Fryderyk Chopin. 

W wielu domach jeden z ważnych elementów świątecznego niezbędnika kulinarnego. Utożsamiane są aromatem i magią Świąt. To zapach pieczonego piernika, który rozchodzi się po kuchni na kilka tygodni przed Gwiazdką, rozpoczyna czas domowych, świątecznych przygotowań. Gotowe wypieki wywołują uśmiech na twarzach dzieci i dorosłych. Dekorowanie pierników to fantastyczna rodzinna zabawa. To słodka przekąska i przepiękna, naturalna, pachnąca ozdoba choinkowa.

Piernik – bogata historia

Boże Narodzenie nieodłącznie kojarzy się z zapachem wypiekanych w domu pierników, doprawianych cynamonem, gałką muszkatołową czy imbirem. Pieczenie pierniczków to rytuał, niemal rodzinne święto, na które cieszą się wszyscy domownicy. Każdy dom ma swój sprawdzony przepis na pierniki. Przygotowanie można powierzyć dzieciom – rodzice mają pewność, że ich pociechy mają wspaniałą zabawę.

Piernik to nic innego jak ciasto wypiekane z mąki pszennej i żytniej, do której dodaje się rozpuszczony, gorący miód, masło i mleko. Ma głęboki, brązowy kolor i wykrawa się z niego różnorodne kształty, które kojarzą się ze Świętami: bałwanki, renifery, gwiazdki i Mikołaje. Przysmak ten to obok karpia, pierogów i kapusty z grzybami prawdziwy symbol polskich Świąt Bożego Narodzenia. Mało kto wie, że te korzenne ciasteczka wcale nie pochodzą z Polski, a ich wypiekanie zapoczątkowano już w starożytności. Ich historia obfituje w różne ciekawostki.

Od czasów starożytnych

Piernik, w innej postaci niż dzisiaj, gościł w bogatszych domach już w starożytności. Do jego przygotowywania wykorzystywano wówczas miód i mąkę. Ciasto nazywano miodownikiem, czasami jednak dodawano jeszcze pieprzu. Przepis na omawiane łakocie znaleziono w jednej z rzymskich książek kucharskich Apicjusza. Były one przysmakiem rzymskiego cesarza Nerona.

Na europejskich stołach pojawiły się dopiero w średniowieczu. Wyprawy krzyżowe były okazją do sprowadzania do Europy orientalnych przypraw. Miodowniki z przyprawami według antycznych receptur zaczynają wypiekać zakonnicy, głównie benedyktyni. Wraz z rozwojem miast pojawiają się wyspecjalizowane cechy piekarskie. Korzystają one z doświadczenia zakonników. W okresie średniowiecza receptura rozprzestrzeniła się po całej Europie Zachodniej. Ulegała ona modyfikacjom i różniła się w zależności od kraju.

Piernik w średniowiecznej Polsce

Na ziemiach dzisiejszej Polski pierniki pojawiły się w średniowieczu, wraz z napływem niemieckich osadników. Przysmak ten nie należał do najtańszych ze względu na konieczność użycia orientalnych przypraw (pieprzu, gałki muszkatołowej, cynamonu), które bardzo podnosiły cenę całego ciasta. Mogły sobie na niego pozwolić tylko zamożne rody. 

Drogie dodatki stanowiły o wyjątkowości pierników i dlatego podawano je tylko podczas najważniejszych uroczystości rodzinnych i świąt, np.: w okresie Bożego Narodzenia i w czasie Wielkanocy. Częstowano nimi biesiadników na chrzcinach i weselach. W niektórych regionach Polski surowe ciasto na piernik było przekazywane w czasie zaślubin jako część wiana panny młodej. Z uwagi na ułatwiające trawienie właściwości były też stosowane na różne przypadłości związane z układem pokarmowym.

Pierniki świąteczne: ciekawe fakty

 Wielu z nas nie wyobraża sobie Gwiazdki bez pierników. Najlepiej zrobić je samodzielnie w domu, ale w sklepach też nie brakuje różnorodnych smaków. Wyraz „piernik” pochodzi od słowa „pieprz”. Nazwa ciasta wywodzi się bowiem od staropolskiego słowa „pierny”, czyli „pieprzny”. To ciasto pierne, czyli pieprzowe, z pieprzem. Dawniej wyroby te nie były słodkie. Były zakąską do alkoholu. 

Profesor Andrzej Bańkowski w "Etymologicznym słowniku języka polskiego" tak objaśnia pochodzenie nazwy „piernik”:  „Sama nazwa zdaje się świadczyć, że pierwotnie była to bułeczka z mąki zaprawianej mielonym pieprzem na zakąskę do wina dla bogaczy. Z czasem dopiero pojawiła się jej tańsza namiastka słodka (dla żon i dzieci), piernik na miodzie z imbirem (albo inną przyprawą korzenną tańszą od prawdziwego indyjskiego pieprzu)”      

Toruń, Szczecin, Kraków – polskie piernikowe miasta

Toruń zdecydowanie należy do czołówki miast słynących z wypieku pierników. Pierwsze wzmianki korzennych przysmakach pochodzą z XIV wieku! W Toruniu jest nawet Muzeum Piernika, gdzie odwiedzający mogą spróbować swoich sił w pieczeniu i poznać wspaniałą historię tego smakołyku. Do dziś pierniki są dumą Torunia i rozsławiają miasto. Podobno pierwszy cech piernikarzy w Polsce powstał w Krakowie, z korzennych ciastek słynął też kiedyś również Szczecin. Oba miasta wracają powoli do swojej historii, upatrując w piernikach szansę na promocję miasta i na pokazanie się turystom od mniej znanej strony.

Tradycję wypiekania na terenie województwa zachodniopomorskiego datuje się na XIX wiek, choć historycy stawiają hipotezy, że aromatyczne przysmaki powstawały na terenie Szczecina już dużo wcześniej. Wiadomo, że od wielu pokoleń pierniki zajmowały szczególnie miejsce w szczecińskiej tradycji bożonarodzeniowej. Przed wojną główne place miasta zdobiły choinki ozdobione kolorowymi ciastkami. Miasto słynęło zaś z ciastek o marynistycznych kształtach (kotwica, statek, marynarz, ryba, mewa, latarnia). W latach powojennych o tradycji wypieku tych przysmaków się nieco zapomniano. Obecnie z sukcesem powrócono do wypiekania i szczecińskie wyroby znajdują się na liście produktów tradycyjnych.

Przyprawy – esencja pierniczków

Pierniki świąteczne swój niepowtarzalny smak zawdzięczają przyprawom korzennym oraz miodowi. W najstarszym toruńskim przepisie na pierniki, który zachował się do współczesnych czasów, wyszczególnione są następujące dodatki: imbir, kardamon, goździki, gałka muszkatołowa, cynamon, anyż, pieprz. W dawnych szczecińskich książkach kucharskich można przeczytać liczne przepisy na smakowite pierniki i pierniczki. Wśród głównych składników do przygotowania owych smakołyków znajdują się: mąka, słodkie oraz gorzkie migdały, miód, cukier, a także cynamon, goździki, kardamon, pieprz, skórka z cytryny.

"Szczecińska Książka Kucharska" autorstwa Marie Rosnack zawiera bardzo starą piernikową recepturę. Warto zacytować ten unikatowy przepis: „Funt dobrego syropu cukrowego, funt drobnej mąki, ½ łuta oczyszczonego potażu, ½ łuta smalcu wieprzowego, cynamon, skórka cytryny, goździki, kwiaty cynamonu i nieco pieprzu do smaku, jednak tych dwóch ostatnich przypraw raczej w niedużej ilości, gdyż w przeciwnym wypadku pierniki będą zbyt ostre”.

Legenda o toruńskich piernikach

Każdy piekarz piecze według własnej, pilnie strzeżonej receptury. Smakosze wiedzą, że nieraz wystarczy skosztować piernika, aby wiedzieć, z czyjej piekarni pochodzi. Legenda o toruńskich piernikach też opiera się na tym motywie literackim.

U mistrza Bartłomieja pracował młody piekarz, Bogumił. Był to dobry i sumienny pracownik, a do tego bardzo wesoły człowiek, który lubił podśpiewywać przy pracy. Spodobał się córce piekarza, Róży. Młodzi ludzie zakochali się w sobie. Jednak ojciec dziewczyny zdecydowanie wolał, aby została żoną bogatego wdowca, który obdarowywał dziewczynę srogimi prezentami.

Bogumił wypiekał dla kochanej serca z piernika i przynosił polne kwiaty. Pewnego dnia, gdy w piekarni było niewiele pracy, piekarczyk wybrał się nad pobliski strumień. Chciał nazrywać pięknych kwiatów dla ukochanej. Gdy tak sobie szedł, zobaczył na strumieniu mokrą i słabą pszczołę. Wyłowił pszczołę z wody i położył na koniczynie, aby wyschła. Gdy miał odejść, usłyszał głos dziękujący za uratowanie poddanej. Chłopiec rozejrzał się dookoła i zobaczył w trawie maleńką królową i rycerzy. Przykląkł i ukłonił się, gdyż była to królowa krasnoludków. Królowa krasnoludków stwierdziła, że Bartłomiej jest dobrym człowiekiem. Krasnoludki nie przetrwałyby bez pszczół, ponieważ żywią się wyłącznie zebranym przez owady miodem. W nagrodę za pomoc królowa zdradziła młodemu mężczyźnie sekret, dzięki któremu zdobędzie sławę i bogactwo. Sekretem jest miód, który nadaje wypiekom niepowtarzalnego smaku i aromatu.

Młody piekarczyk podziękował za radę i szybko udał się do miasta. Kiedy dotarł na miejsce, zobaczył zgromadzenie ludzi i usłyszał, że król przyjeżdża do Torunia następnego dnia. Chłopak pognał do piekarni i zaczął przygotowywać pierniki. W tajemnicy przed mistrzem dodał do nich miodu i przez całą noc piekł śliczne pierniczki w różnorodnych kształtach.

Podobnie robiły inne toruńskie piekarnie. Następnego dnia król spróbował wielu wypieków i najbardziej smakowały mu pierniki Bartłomieja. Władca zgodził się na ślub Bartłomieja i Róży oraz poprosił go, aby przywoził pierniki do Warszawy. W ten sposób powstał nowy przepis na pierniki i rozpoczęła się sława pierników toruńskich.

O piernikach wspominali też w swoich utworach słynni poeci: Fryderyk Hoffman, Józef Epifani Minasowicz, Tomasz Kajetan Węgierski oraz Zygmunt Kaczkowski. Ignacy Krasicki pisał o ich w „Monachomachii” oraz „Żonie modnej”. Zbigniew Herbert wspominał je miło w artykułach dla „Słowa Powszechnego”.

Wszechstronny lek w dawnej Polsce

W Polsce szlacheckiej sprzedawano je w aptekach. Uważano je za skuteczny lek na wiele chorób – dzięki zawartości ostrych przypraw piernik pobudza trawienie i wspomaga też leczenie przeziębień. Korzenne ciasteczka znajdowały się w apteczkach szlacheckich dworów. Poeta barokowy Jan Andrzej Morsztyn napisał kiedyś „Przyślij nam wódki, a jeśli dasz piernika, napiszęć na drzwiach: tu sławna aptyka”.

Nie od dziś wiadomo, że przyprawy korzenne mają właściwości lecznicze. Cynamon przykładowo działa przeciwzapalnie i przeciwdziała niestrawności, goździki – mają właściwości przeciwbólowe, rozgrzewają, leczą chore gardło i obniżają cholesterol, anyż – wykazuje działanie bakteriobójcze oraz wykrztuśne, pieprz – przyspiesza metabolizm, kardamon – stymuluje układ odpornościowy, gałka muszkatołowa – poprawia krążenie krwi, a imbir wzmacnia organizm.

Co więcej, długi termin ważności sprawiał, że pierniki stanowiły ważną część „bagażu” rycerzy podczas wypraw wojennych, a także pielgrzymów. W składzie tradycyjnego przepisu na piernik wypiekany z okazji Gwiazdki nie może zabraknąć takich składników, jak: mąka, cukier, jajka, mleko, masło, kakao, bakalie oraz przyprawa piernikowa.

Jajka bogate są w cenną dla oczu luteinę, która pomaga ochronić wzrok przed niekorzystnym działaniem promieni słonecznych oraz ksantofil wykazujący właściwości antymiażdżycowe. Mleko to przecież cenione źródło wapnia, dzięki któremu nasze kości są mocne, a ryzyko rozwoju osteoporozy zostaje zahamowany. Prawdziwy miód wykazuje bardzo silne właściwości antybakteryjne, więc pomaga walczyć z infekcjami. Jednak w zbyt wysokiej temperaturze (powyżej 40 stopni Celsjusza) traci on niestety wszystkie swoje cenne właściwości lecznicze.

Kakao to bardzo dobre źródło flawonoidów, które wspomagają prawidłowe funkcjonowanie mózgu, wzmacniają nasz układ odpornościowy, a także poprawiają krążenie krwi. Bakalie to świetne źródło witaminy E nazywanej witaminą młodości, pomagającej opóźnić proces starzenia się skóry. W bakaliach można ponadto znaleźć dosyć duże ilości nienasyconych kwasów tłuszczowych, które chronią nasz organizm przed rozwojem wielu bardzo niebezpiecznych chorób układu sercowo-naczyniowego. 

Przyprawa do piernika

Esencją piernika jest przyprawa korzenna. Najlepsza to ta, którą przygotujemy w domu, używając wyłącznie naturalnych składników. Bez niej nie obejdzie się żaden przepis. Do jej wykonania trzeba przygotować: blender, moździerz lub elektryczny młynek. Podstawowe składniki przyprawy korzennej to:

• cynamon – 40 g kory cynamonu lub 4 łyżeczki mielonego cynamonu,
• imbir – 3 łyżeczki mielonego, suszonego imbiru,
• goździki – 3 łyżeczki zmielonych goździków (całe goździki należy utłuc w moździerzu),
• kardamon – 1,5 łyżeczki wyłuskanych nasion kardamonu,
• gałka muszkatołowa – 3 łyżeczki startej gałki muszkatołowej,
• ziele angielskie – 1 łyżeczka zmielonego ziela angielskiego,
• pieprz – 1 łyżeczka zmielonego pieprzu,
• anyż – wyłuskane ziarenka z 1 gwiazdki. 

Proporcje składników zależą od indywidualnego gustu. Warto eksperymentować, aby znaleźć swoje ulubione połączenie. Podane przyprawy mają intensywny smak i zapach. Podane powyżej proporcje należy traktować orientacyjnie. Jeżeli w przepisach pojawia się pozycja przyprawa do piernika, to chodzi wymienione wyżej cudowne, w dużej mierze orientalne przeprawy.

Jak zrobić lukier do piernika? – Jak udekorować pierniczki świąteczne?

Lukier to lubiane wykończenie dla wielu ciast, babek, pierniczków i innych wypieków. Sekret jego popularności tkwi w prostocie wykonania. To po prostu cukier puder wymieszany z wodą i odrobiną soku z cytryny. Do jego przygotowania potrzebujemy:

• 100 g cukru pudru,
• 2 - 3 łyżki wody,
• 2 łyżki soku z cytryn lub z pomarańczy,
• cukier puder można zastąpić ksylitolem lub erytrolem zmielonym w młynku do kawy.

1. Przygotowanie lukru do piernika rozpoczynamy od  przesiania cukru pudru przez sito. Nie może być w nim grudek.
2. Do cukru pudru dodajemy dwie łyżki soku z cytryny lub pomarańczy i dokładnie mieszamy. Jeżeli wychodzi za gęsty, możemy dodać łyżeczkę wody. Powoli dodajemy pozostałą wodę i ucieramy do uzyskania pożądanej konsystencji.

Warto wiedzieć, że rzadszy lukier łatwiej się rozprowadza na cieście, tworzy na nim cieńszą warstwę i szybciej zastyga. Gęsty lukier wolniej spływa z ciasta, tworzy na nim grubszą warstwę i nieco dłużej zastyga.

Lukier można przechować w lodówce do 2 tygodni lub jeszcze dłużej w zamrażalniku. Pod wpływem zimna robi się twardy. Aby znów był płynny, trzeba do niego dolać ciepłej wody i dokładnie wymieszać. Naturalne barwniki, dzięki którym można uzyskać kolorowy lukier to: 

• kurkuma – lukier żółty
• sok z pomarańczy, sok z marchewki – lukier pomarańczowy
• sok z buraka, sok malinowy – lukier różowy
• spirulina, sproszkowany młody jęczmień – lukier zielony (idealny na piernikowe choinki)
• sok z jagód – lukier fioletowy

Do dekoracji pierników świetnie sprawdza się także lukier królewski. Powstaje on z białka, cukru pudru i odrobiny soku z cytryny. Znany jest również pod nazwą Royal Icing. Wykorzystuje się go głównie do dekoracji ciasteczek, pierniczków i tortów. Jest śnieżnobiały i zasycha całkowicie, dzięki czemu dekoracje pozostają trwałe. Do malowania kontur potrzebny jest lukier trochę gęstszy niż do wypełnienia. Produkt można zagęścić, dodając więcej cukru pudru lub rozrzedzić, dolewając odrobinę soku z cytryny, wody lub białka. Do jego przygotowania potrzebne są:

• 30 g białka (ok. 1 białko z jajka M),
• 150 g gramów cukru pudru,
• 6 kropli soku z cytryny,
• ewentualnie barwnik spożywczy.

1. Przygotowanie lukru królewskiego rozpoczynamy do przesiania cukru pudru, aby nie miał grudek.
2. Do miski z przesianym pudrem dodajemy białko i sok z cytryny.
3. Miksujemy mikserem ręcznym ok. 10 minut na niskich obrotach, używając mieszadeł.

Lukier powinien być gładki i lśniący. Jak ktoś chce, może dodać kolorowego soku, aby uzyskać wybrany kolor. Gotowy lukier przekładamy do jednorazowego rękawa cukierniczego, woreczka do mrożenia lub rękawa zrobionego z papieru do pieczenia, odcinamy róg, robiąc bardzo małą dziurkę i dekorujemy świąteczne pierniki według uznania. 

Konsystencję można zmieniać w zależności od potrzeb. Można zagęścić go, dodając cukier puder lub rozrzedzić, dodając więcej białka, soku z cytryny lub wody po kropelce. Trzeba wiedzieć, że napowietrzony lukier będzie zawierał pęcherzyki powietrza, które mogą być widoczne na wypieku. Można się ich pozbyć, delikatnie przekłuwając je wykałaczką. 

Przepisy na pierniki – idealne ciasto na piernik i najlepsze dodatki

Przepis podstawowy

Kiedy przeminie Święto Niepodległości, zaczyna się w człowieku rodzić świąteczny nastrój. Rozpoczyna się najbardziej smakowity i aromatyczny czas w roku – pierniczenie, czyli wypiekanie pierników. W gorączkowych przygotowaniach szukamy prostego przepisu na pierniki. Nic dziwnego, bo przecież pierniczki mogą być uroczą ozdobą na choinkę, ale przede wszystkim są pyszne, zarówno po upieczeniu, jak i później; dobrze się przechowują, a dzieci uwielbiają je podjadać i nie mogą doczekać się świąt. Tradycyjny, polski przepis na pierniki powinien być tak prosty, aby dzieci mogły z niego skorzystać i dobrze bawiły się przy pieczeniu.  Najmłodsi najbardziej lubią wycinać różne kształty i dekorować swoje dzieła.

Podstawowe składniki ciasta:

• 3 szklanki mąki pszennej,
• 3/4 kostki masła,
• pół szklanki cukru drobnego lub cukru pudru,
• 200 g płynnego miodu,
• pół szklanki śmietany kwaśnej 18 %,
• 4 żółtka jajek,
• 2 łyżeczki sody oczyszczonej,
• łyżeczka kakao,
• przyprawy: łyżka cynamonu; łyżeczka mielonego imbiru; po pół łyżeczki mielonych goździków, gałki muszkatołowej, czarnego pieprzu, kolendry.

Można też użyć gotowej mieszanki przypraw do piernika. Ciastka można od razu po przestudzeniu udekorować na dowolny sposób lub polać rozpuszczoną czekoladą. Pierniczki idealnie sprawdzą się również do powieszenia na choince albo na prezent.

Można je upiec na około dwa tygodnie lub też na dwa dni przed Świętami. Po przestudzeniu są idealnie miękkie. Zamknięte szczelnie np. w puszce doczekają tego magicznego czasu. 

1. Przygotowanie rozpoczynamy od wrzucenia do rondelka 150 gramów prawdziwego masła.
2. Wlewamy również 200 gramów dobrej jakości płynnego miodu. 
3. Wsypujemy łyżeczkę kakao oraz wszystkie przyprawy korzenne.
4. Rondelek umieszczamy na palniku i podgrzewamy zawartość na mocnym gazie do całkowitego rozpuszczenia się masła.
5. Mieszamy dokładnie cały słodki krem. Najtrudniejsze jest powstrzymanie się przed zjadaniem tego kremu.
6. Rondelek ze słodkim, korzennym płynem odstawiamy na bok do przestudzenia.
7. Pół szklanki śmietany kwaśnej 18% mieszamy z dwiema łyżeczkami sody oczyszczonej. Śmietanę można zamienić na gęsty i kremowy jogurt naturalny (może być także wegański).
8. W dużej misce umieszczamy 500 gramów mąki pszennej, np.: tortowej. Dodajemy też cztery żółtka średniej wielkości jajek i śmietanę wymieszaną z sodą oczyszczoną. Dodajemy też pół szklanki drobnego cukru (dozwolone jest użycie cukru trzcinowego).
9. Na koniec wlewamy przestudzony, słodki płyn korzenny. Zawartość rondelka powinna być ciepła, ale nie gorąca.
10. Ciasto na pierniczki świąteczne dokładnie mieszamy. Jest gęste i klejące, jednak po umieszczeniu go w lodówce, robi się idealnie plastyczne.
11. Gotowe ciasto przykrywamy folią i wkładamy do lodówki na minimum 10 godzin, a najlepiej na całą noc.
12. Rano wyciągamy ciasto z miski – powinno mieć strukturę plasteliny.
13. Dłonie oprószamy mąką i formujemy z ciasta kulę.
14. Umieszczamy je na stolnicy, oprószamy stolnicę mąką, a ciasto dzielimy na części wygodne do wałkowania.
15. Ciasto rozwałkujemy na placek grubości minimum 6 mm i dajemy dzieciom wycinać pierniczki. Następnie układamy je na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia. Trzeba pamiętać, aby między figurami zachować spore odległości, bo rosną one w piekarniku.
16. Każdą partię pierniczków pieczemy przez 12 minut na środkowej półce w piekarniku nagrzanym do 170 stopni. Po upieczeniu można je od razu wyjmować z piekarnika i układać na kratce do przestudzenia. Stygną bardzo szybko. 

Piernik świąteczny – wyjątkowy świąteczny gość

Trudno nie zgodzić się ze słowami piosenki Czerwonych Gitar, że czas Świąt i przełom roku to okres niezwykły. Nie zawsze są płatki śniegu, ale zapach igliwia i moc życzeń wypełniają dom. Taki czas los nam rzeczywiście składa w darze, ale atmosferę i zapachy tego dnia musimy wypracować sami. Czym byłaby Gwiazdka bez zapachu piernika? Chyba czegoś brakowałoby. Gotowanie świąteczne rozpoczyna się od piernika, ponieważ można go przygotować nawet kilka tygodni wcześniej. Domowy piernik świąteczny jest wilgotny, aromatyczny i nieziemsko pyszny. Staje się on wilgotny po dodaniu do masy powideł śliwkowych lub jakichkolwiek innych, ulubionych. Ciasto, jak na Święta przystało, jest bogate w składniki zapewniające zdrowie i obfitość – to taka dobra wróżba przed kolejnym rokiem.  Przepis na piernik świąteczny zawiera następujące składniki:

• 2,5 szklanki mąki pszennej,
• 0,5 szklanki cukru pudru,
• 30 g cukru waniliowego,
• 2 czubate łyżeczki kakao,
• opakowanie przyprawy do piernika,
• 1 łyżeczka sody,
• 2 łyżki płynnego miodu,
• 1 szklanka mleka,
• 200 g powideł śliwkowych,
• 120 g roztopionego masła,
• 3 duże jajka,
• 0,5 szklanki sparzonych rodzynek.

Polewa :

• 50 g mlecznej czekolady,
• 75 g masła, 
• łyżeczka kakao,
• 2 łyżki cukru,
• 2 łyżki wody,
• odrobina ekstraktu z wanilii.

1. Przygotowanie rozpoczynamy od przesiania suchych składników: mąki, sody, cukru pudru, kakao i przypraw.
2. Dodajemy cukier waniliowy.
3. W drugiej misce ubijamy całe jajka na puszysty krem – musi mieć jasny kolor i być lekko klejący.
4. W największej trzeciej misce mieszamy mleko, powidła, roztopione masło i miód. Dodajemy suche składniki i miksujemy na gładką masę.
5. Na końcu wbijamy jajka i ponownie miksujemy.
6. Delikatnie dodajemy rodzynki.
7. Całość przelewamy do keksówki wyłożonej papierem do pieczenia.
8. Pieczemy w pierniku nagrzanym do temperatury 175 stopni Celsjusza około jedną godzinę, do tzw. suchego patyczka.
9. Jeśli piernik z wierzchu zanadto się rumieni, przykrywamy folią. Studzimy świąteczne ciasto.

Ostatnim etapem przygotowania piernika jest wykonanie polewy.

1. W tym celu czekoladę mleczną, masło, kakao, cukier, wodę i odrobinę ekstraktu z wanilii umieszczamy w rondelku.
2. Następnie wszystkie składniki polewy powoli podgrzewamy do powstania gładkiej masy.
3. Masę czekoladową lekko studzimy i polewamy piernik. Przed podaniem można udekorować po wierzchu posiekanymi orzechami, bakaliami lub wykonać inną tematyczną dekorację.

Piernik staropolski – tradycyjny piernik dojrzewający

Święta Bożego Narodzenia kochają tradycję – jest ona najważniejsza w tym czasie, scala rodzinę, tworzy wspomnienia i wyjątkową atmosferę. To niezwykle ciasto korzenne, jakim jest piernik staropolski, które potrzebuje nawet dwóch tygodni, żeby dojrzeć – musi leżakować w lodówce, zamknięte w szklanym naczyniu. Jest najlepsze, kiedy dojrzewa 4 tygodnie, więc po 20 listopada można rozpocząć czas przygotowań. Z prostego przepisu na piernik wychodzi zawsze najpyszniejsze świąteczne ciasto. Do jego przygotowania potrzebujemy:

• 250 g miodu, 
• 150 g masła, 
• 180 g cukru, 
• 500 g mąki, 
• 1 jajko, 
• 2 żółtka, 
• 2 łyżki przyprawy do piernika, 
• 80 ml mleka, 
• 1,5 łyżeczki sody, 
• 50 g orzechów włoskich, 
• ok. 400 g powideł śliwkowych lub dżemu porzeczkowego,
• opcjonalnie: likier amaretto lub pomarańczowy. 

Składniki na polewę:

• czekoladowa (200 g czekolady deserowej, 80 g masła, 2 łyżeczki miodu), 
• lub lukier kakaowy (300 g cukru pudru, 2 łyżki kakao, 1/3 szklanki wrzącej wody, 2 łyżeczki miodu). 

1. Przygotowanie rozpoczynamy od wyłożenia miodu, masła i cukru do szerokiego garnka. Zagotowujemy całość, przez cały czas mieszając. Odstawiamy z ognia i studzimy.
2. Do ciepłej masy dodajemy mąkę, jajko i żółtka, przyprawę do piernika i wyrabiamy łyżką na jednolitą masę.
3. Wylewamy mleko wymieszane z sodą i wsypujemy drobniutko pokrojone orzechy.
4. Wyrabiamy ciasto drewnianą łyżką lub mikserem na małych obrotach przez ok. 10 minut. 
5. Masę przekładamy do szklanego lub kamiennego naczynia, przekrywamy podwójnie złożoną ściereczkę oraz uchyloną pokrywką i odstawiamy w chłodne miejsce na 2 - 3 tygodnie. 
6. Po tym czasie powracamy do przygotowania piernika. Dojrzałe ciasto wykładamy na stolnicę oprószoną mąką i zagniatamy gładką kulę.
7. Rozwałkujemy na podsypanej mąką stolnicy na równy placek o wymiarach dużej blachy z wyposażenia piekarnika. 
8. Blachę wykładamy papierem do pieczenia i pieczemy w temperaturze 180 stopni C (góra i dół bez termoobiegu) przez ok. 30 minut.
9. Ciasto się trochę zrumieni i może stwardnieć po ostudzeniu. Kroimy je pionowo na 3 równe części, przekładamy powidłami.
10. Przed przełożeniem ciasto można skropić paroma kropelkami likieru, tak do smaku (nie jest to konieczne, opcja dla chętnych).
11. Ciasto zwijamy szczelnie w folię aluminiową i odstawiamy w chłodniejsze miejsce na tydzień.
12. Po tym czasie wyjmujemy, ocieplamy je w temperaturze pokojowej i dzielimy na trzy kostki.
13. Polewamy polewą lub lukrem. Piernik przechowujemy w pojemniku na ciasto. Z każdym dniem nabiera smaku i staje się coraz lepszy.
14. Na koniec robimy polewę lub lukier. Do rondla wkładamy połamaną na kosteczkę czekoladę, pokrojone masło i miód. Podgrzewamy masę, cały czas mieszając do roztopienia czekolady i powstania gładkiej masy. Garnek zestawiamy z ognia i studzimy.
15. Piernik staropolski można polać także lukrem kakaowym. Cukier puder i kakao przesiewamy do miski i mieszamy. Miód rozpuszczamy w wodzie i zagotowujemy, stopniowo wlewamy do cukru, mieszając łyżką, aż polewa będzie gładka i błyszcząca. 

Wskazówki: Piernik powinien z czasem sam zmięknąć (również od powideł). Można dla aromatu skropić go, ale oszczędnie, likierem. Jedną warstwę można zrobić (ale niekoniecznie) z masy marcepanowej. Blaty piernikowe z takim przełożeniem można trochę więcej nasączyć niż te z powidłami, które są bardziej wilgotne. Spotyka się też warstwy z kajmaku lub masy orzechowej, więc można wybrać ulubiony dodatek.

Piernik z powidłami

Powidła śliwkowe to niezbędny dodatek do piernika. Nadają mu wilgotności, charakteru i pysznego smaku. Kwaskowate powidła świetnie pasują do miodu i korzennej przyprawy. Warto spróbować piernika z powidłami i delektować się jego fantastycznym smakiem do świątecznej kawy. Do jego przygotowania potrzebujemy:

• 3 jajka,
• 1 szklanka cukru,
• 2 szklanki mąki,
• 1 szklanka mleka,
• 1 szklanka powideł śliwkowych(najlepiej domowej roboty),
• 1/4 szklanki oleju,
• 1 przyprawa do piernika lub wspomniany wcześniej zestaw,
• 1 płaska łyżka cynamonu,
• 2 łyżki kakao,
• 1 łyżeczka sody. 

Polewa (niezawodna!):

• 1/3 kostki margaryny,
• 4 łyżki cukru,
• 2 łyżki mleka,
• 3-4 łyżki kakao. 

1. Przygotowanie ciasta rozpoczynamy standardowo – całe jajka wbijamy do szklanej miski i zaczynamy ubijać, dosypujemy stopniowo cukier i ubijamy do momentu aż powstanie puszysta, jasna masa.
2. Do masy jajecznej dosypujemy powoli przesianą mąkę, mieszamy delikatnie łyżką. 
3. Powoli, stopniowo dodajemy pozostałe składniki, cały czas delikatnie mieszając łyżką. Trzeba to robić tak, by ciasto cały czas dało się swobodnie mieszać. Nie może być ono ani za gęste, ani za rzadkie. 
4. Gotowe ciasto wlewamy na blaszkę i wstawiamy do nagrzanego piekarnika. Pieczemy przez ok. 40 minut – do suchego patyczka.
5. Upieczony piernik pozostawiamy do lekkiego ostygnięcia, a w między czasie przygotowujemy polewę.
6. Wkładamy margarynę do rondelka, na bardzo malutkim ogniu roztapiamy ją i dosypujemy cukier, dolewamy mleko i wsypujemy kakao. Mieszamy do momentu, aż nie będzie grudek.
7. Jeszcze ciepłe (ale nie gorące) ciasto pokrywamy polewą czekoladową. Gdy polewa wystygnie, ciasto jest już gotowe.

Sprawdzony przepis na miękkie pierniczki

Niektórzy mówią, że przeżyć grudzień bez pierniczków, to pozbawić przyjemności, na którą czeka się przez cały rok. Pierniki ze sklepu poza sezonem to jednak nie to samo, co pieczenie swoich ciasteczek z przyjaciółmi lub dziećmi. Potrzebny jest sprawdzony przepis na miękkie pierniczki. Poniżej podajemy recepturę na szybkie i pyszne pierniczki, które nie wymagają leżakowania. Szybko znikają ze słoiczka, więc z pewnością do świąt trzeba będzie kilka razy urządzić rodzinne pieczenie. Do ich przygotowania potrzebujemy takich składników jak:

• 400 g mąki pszennej,
• 1 łyżeczka sody oczyszczonej, 
• 5 pełnych łyżek cukru trzcinowego lub zwykłego, 
• 3 łyżeczki przyprawy do piernika, 
• 2 łyżeczki naturalnego kakao, 
• 2 jajka, 
• 100 g masła, 
• 100 ml płynnego miodu.  

1. Do mniejszego garnka przekładamy masło, wlewamy miód i wsypujemy cukier trzcinowy.
2. Podgrzewamy składniki na małej mocy palnika, często mieszając. Nie doprowadzamy do wrzenia. Składniki powinny się rozpuścić i dokładnie połączyć. Garnek zdejmujemy z ognia.
3. Do miski wsypujemy mąkę pszenną, kakao, przyprawę do piernika, dodajemy jajka i sodę oczyszczoną. Mieszamy składniki łyżką.
4. Dolewamy słodką mieszankę i ponownie mieszamy drewnianą łyżką.
5. Gdy to już nie będzie możliwe, lekko podsypujemy rękę mąką i mieszamy składniki, tworząc coś przypominającego kulę. Ciasto powinno się lepić. Nie dodajemy więcej mąki.
6. Ciasto na pierniki miękkie wkładamy do lodówki do schłodzenia na około 10-12 minut.
7. Piekarnik rozgrzewamy do 180 stopni (grzanie góra-dół, bez termoobiegu).
8. Posypujemy mąką blat roboczy. Odrywamy kawałki ciasta, wałkujemy lub ugniatamy ręcznie na grubość około 4-5 mm.
9. Grubsze pierniczki są miękkie i puszyste. Cienkie ciasteczka nie wyjdą miękkie. Wycinamy dowolne kształty i układamy ciasteczka na blaszce.
10. Pieczemy na środkowym poziomie nagrzanego piekarnika przez około 8-10 minut. Pierniczki należy obserwować: kiedy zrobią się puszyste i lekko złociste, wyjmujemy blachę. Studzimy pierniczki, przechowujemy w szklanym słoju lub metalowej puszce. 

Przepis na miękkie pierniczki z miodem

Miód i pierniczki oraz zapach igliwia królują w świąteczne dni. Pamięć o cudownym aromacie pierniczków z miodem, to najlepsza zachęta do wykonania ich w domu. Klasyczne, aromatyczne, cudowne w smaku wytwory mają miód. Dlatego tak popularny jest przepis na miękkie pierniczki z miodem. Do ich przygotowania potrzebujemy:

•  0,5 kg mąki, 
• 20 dag sztucznego miodu, 
• 1 czubata łyżeczka prawdziwego miodu, 
• 4 łyżeczki cukru, 
• 1 czubata łyżeczka sody oczyszczonej, 
• 0,5 kostki masła, 
• 3 duże jaja, 
• 1 opakowanie przyprawy do pierników lub przyprawy podanej w artykule.

1. Rozpuszczamy w garnku miód, przyprawę do pierników, masło, cukier, a następnie studzimy.
2. Jajka dodajemy do mąki wymieszanej z sodą – mieszamy i dodajemy rozpuszczone masło z miodem. Zagniatamy ciasto.
3. Jeżeli ciasto na pierniki z miodem  jest rzadkie, należy dosypać mąki.
4. Chłodzimy kilka minut w lodówce.
5. Stolnicę posypujemy mąką i wałkujemy ciasto na grubość 0,5 - 1 cm. Wykrawamy pierniki i pieczemy około 15 minut w temperaturze 180 stopni. Możemy je udekorować w dowolny sposób, a najlepiej zostawić ozdabianie pierniczków dzieciom.

Piernik przekładany

Wyśmienity piernik przekładany delikatnym kremem z kaszy manny i orzeźwiającym dżemem porzeczkowym, polany słodką polewą czekoladową to ciasto, które niepostrzeżenie znika ze świątecznego stołu. Bardzo dobrze się kroi, jest miękki i zachwyca smakiem. To doskonałe ciasto na święta i do kawy. Nie jest trudny w przygotowaniu, a naprawdę rozpływa się w ustach. Do upieczenia piernika przekładanego potrzebujemy następujących produktów spożywczych:

• 15 dag płynnego miodu (dałam miód wielokwiatowy, pszczeli, nektarowy),
• 20 dag masła, 
• 50 dag mąki, 
• 3 żółtka, 
• 4 łyżki mleka, 
• 1 łyżka sody oczyszczonej, 
• 40 g przyprawy do pierników, 
• 10 dag cukru.

Krem:

• 2 szklanki mleka, 
• 6 łyżek kaszy manny, 
• 30 dag cukru pudru, 
• 25 dag masła,
• 20 dag dżemu z czarnej porzeczki.

Polewa: 

• 10 dag masła lub margaryny, 
• 15 dag cukru, 
• 2 łyżki kakao, 
• 8 łyżek wody, 
• 4 kostki czekolady mlecznej lub deserowej. 

Ciasto na ten piernik należy przygotować 3-5 dni przed świętami, ponieważ surowe leżakuje w lodówce przez 1 dobę, a następnie upieczone i przełożone 4 placki odstawiamy na 2-3 dni, aby piernik zmiękł. Wszystkie składniki ciasta wyrabiamy ręcznie – ciasto powinno odchodzić od ręki. Należy je przykryć ściereczką i odstawić na dobę do lodówki. Następnego dnia ciasto dzielimy na 8 części i każdą z nich cienko wałkujemy do wielkości prostokątnej foremki. Każdą część ciasta układamy w osobnej foremce przez 20 minut w temperaturze 180 stopni. Po upieczeniu placki studzimy. Możemy zabrać się za przygotowanie kremu – w rondelku zagotowujemy mleko, wsypujemy kaszę mannę i cukier. Gotujemy na małym ogniu, aż masa zgęstnieje, od czasu do czasu mieszając. Masę studzimy. Miękkie masło ucieramy mikserem na puszystą masę. Nie przerywając ucierania, dodajemy po łyżce kaszki i jak ktoś lubi to zapachu waniliowego. Placki przekłada się w następujący sposób:

1 placek, dżem, kaszka

2 placek, dżem, kaszka

3 placek, dżem, kaszka

4 placek, na koniec całość lekko docisnąć. 

Przygotowujemy polewę i polewamy ciasto. Piernik można dowolnie dekorować.

Placek czeski z piernika

Placek czeski musi poleżeć kilka dni, aby nabrać finalnego smaku. Wtedy jest wyjątkowy. Nadaje się na każde przyjęcie i na wigilię szkolną. Niektórzy mówią, że placek czeski dojrzewa jak wino. Do wykonania potrzebujemy:

• 500 g mąki pszennej,
• 2 jaja,
• 150 g cukru,
• trochę przyprawy do piernika, jeśli jest dobra, aromatyczna, to wystarczy łyżeczka,
• 150 g masła,
• płaska łyżeczka proszku do pieczenia,
• szczypta sody,
• 2 łyżki prawdziwego miodu,
• 1 torebka cukru wanilinowego,
• 2 łyżki kwaśnej śmietany 18%,
• 2 łyżko kakao.

Masa grysikowa:

• 2 szklanki mleka,
• 4 łyżki kaszy manny,
• 250 g masła,
• 1 szklanka cukru pudru,
• 1 jajko.

1. Przygotowanie ciasta jest banalne – należy połączyć wszystkie składniki na ciasto, wyrobić i podzielić na 4 równe części. Jedną część połączyć z kakao.
2. Wszystkie 4 części owijamy w folię spożywczą i wkładamy do na godzinę do lodówki.
3. Po upływie tego czasu należy ciasto rozwałkować na prostokątny placek i piec na złoty kolor. Każdy pieczemy osobno.
4. Odstawiamy sztywne blaty na bok i zabieramy się za przygotowanie masy grysikowej.
5. Gotujemy grysik na mleku i studzimy. 
6. Masło ucieramy z cukrem pudrem, jajkiem i dodajemy stopniowo zimny grysik, ucieramy. Możemy dodać dowolny aromat.
7. Każdy placek smarujemy powidłem i masą w kolejności: placek-powidło-masa, spód drugiego placka ciemnego-powidło+cienka warstwa masy do wyczerpania składników. Wkładamy do lodówki.

Sernik piernikowy 

To połączenie dwóch ulubionych ciast świątecznych: sernika i piernika. Sernik piernikowy to inaczej sernik na piernikowym spodzie. Ciasto bardzo oryginalne, okazjonalne i cudownie pachnące. Jego zaletą jest to, że wychodzi każdemu. Rośnie tylko minimalnie, nie jest niepotrzebnie napowietrzany, nie pęka podczas pieczenia. Na godzinę przed pieczeniem należy wyjąć wszystkie składniki z lodówki, aby nabrały temperatury pokojowej. Nie należy napowietrzać zbytnio masy sernikowej, bo całość może opaść. Pod koniec pieczenia zmniejsza się temperaturę i schładza sernik piernikowy przy uchylonych drzwiczkach piekarnika. Nie wolno wyciągać tego ciasta zaraz po upieczeniu. Do wykonania potrzebne będą następujące składniki:

• 400 g mąki pszennej, 
• 5 łyżki cukru pudru, 
• 200 g miękkiego masła lub margaryny, 
• 2 żółtka, 
• 1 łyżka przyprawy do piernika,
• 3 łyżki kakao, 
• opcjonalnie 1 łyżka smalcu,
• 1 łyżka śmietany 18%, 

Masa serowa:

• 1 kg twarogu sernikowego z wiaderka, 
• 130 g cukru, 
• 50 g masła lub margaryny (miękkiej),
• 40 g budyniu waniliowego, 
• 200 g śmietanki kremówki 30%, 
• 4 jaja, 
• 2 białka (które zostały z ciasta), 
• opcjonalnie 2 łyżki dżemu pomarańczowego, 
• niewielka ilość cukru pudru (do oprószenia wierzchu ciasta). 

1. Pieczenie rozpoczynamy od zmieszania ze sobą wszystkich składników na ciasto. Zgniatamy ręcznie ciasto kruche.
2. Wkładamy na minimum 1 godzinę do zamrażalnika lub lodówki.
3. Następnie ścieramy większą część ciasta na tarce o grubych oczkach na wysmarowaną tłuszczem foremkę, lekko dociskamy palcami.
4. Pieczemy 15 minut w temp. 180 stopni. 
5. W tym czasie miksujemy twaróg sernikowy, cukier, masło oraz budyń. Cały czas miksując, wlewamy do masy cienkim strumieniem śmietankę i dodajemy stopniowo po 1 jajku oraz białka.
6. Pod koniec dorzucamy dżem pomarańczowy lub ewentualnie startą skórkę z 1/2 pomarańczy. Mieszamy do uzyskania gładkiej i kremowej konsystencji.
7. Masę rozprowadzamy na podpieczonym, piernikowym spodzie.
8. Pozostałą część kruchego ciasta wyjmujemy z zamrażalnika i ścieramy na tarce, którymi stopniowo posypujemy wierzch sernika.
9. Ciasto pieczemy w temp. 170°C (bez termoobiegu) około 60 - 70 minut, pod koniec (ok. 55 min) pieczenia zmniejszamy temp. do 130 stopni. Studzimy przy uchylonych drzwiczkach piekarnika około 20-25 minut i posypujemy cukrem pudrem.

Pierniczki bezglutenowe

Osoby, które są na diecie bezglutenowej, nie muszą rezygnować z pierniczków świątecznych. Wystarczy zamienić mąkę pszenną na gryczaną, a ciasto i tak będzie plastyczne. Do wykonania pierniczków bezglutenowych potrzebujemy:

• 500g mąki gryczanej, 
• 150g masła, 
• 125g cukru, 
• 125 g płynnego miodu, 
• 2 łyżeczki przyprawy korzennej do piernika (domowej lub kupnej bezglutenowej), 
• 1 łyżeczka cynamonu, 
• 2 łyżki kakao, 
• ½ łyżeczki proszku do pieczenia, 
• 1 łyżeczka sody oczyszczonej, 
• 2 żółtka,
• 1 - 2 łyżki słodkiej, płynnej śmietany 30- 36%.

1. Masło, cukier, miód, przyprawę korzenną, cynamon i kakao podgrzewamy stopniowo, ciągle mieszając. Składniki muszą się połączyć. Pozostawimy do ostygnięcia.
2. Sodę oczyszczoną rozpuszczamy w 1 łyżce wody. Należy wmieszać ją do masy miodowej np. trzepaczką. Następnie wmieszać żółtka.
3. Mąkę mieszamy z proszkiem do pieczenia. Łączymy z masą miodową i zagniatamy ciasto.
4. Na końcu dodajmy 1-2 łyżki śmietany tak, aby powstało jednolite ciasto.
5. Rozwałkowujemy je między dwoma kawałkami papieru do pieczenia, ale nie za cienko. Najlepsza grubość rozwałkowanego ciasta to 5- 7 mm. Jeżeli ciasto chwilę postoi, to zrobi się bardziej plastyczne i można wałkować bez górnego papieru.
6. Z ciasta wykrawamy dowolne formy. Ciasteczka przekładamy, podważając je od spodu nożem, na blachę wyłożoną papierem do pieczenia. Pieczemy ok. 10 minut, jedną blachę po drugiej, w temperaturze 180°C (grzałka góra-dół).
7. Po upieczeniu pozostawiamy je na chwilę na blasze, aby lekko przestygły (zaraz po upieczeniu są bardzo miękkie), a następnie przekładamy je na kratkę i pozostawiamy do ostygnięcia. 
8. Dekorujemy zgodnie ze swoją fantazją. Pierniczki bezglutenowe przechowujemy w blaszanej puszcze.

Szybki piernik na oleju

Szybki piernik na oleju to idealna propozycja dla osób zabieganych, które nie mają zbyt wiele czasu na przygotowanie świątecznych wypieków. Takie ciasto nie musi leżakować. Już po upieczeniu można się delektować jego smakiem. Jest mocno wilgotny, a dodatek dżemu wiśniowego fantastycznie komponuje się z przyprawami korzennymi. Do jego wykonania potrzebujemy:

• kakao,
• cukier puder,
• mąkę pszenną (w wersji bezglutenowej może być mąka gryczana, sojowa, owsiana lub ryżowa),
• jajka, 
• cukier,
• soda oczyszczona,
• dżem owocowy (najlepiej domowy),
• mleko,
• galaretka wiśniowa,
• olej słonecznikowy.

1. Przygotowanie ciasta na piernik rozpoczynamy od ubicia w dużej misce jajka z cukrem, aż do jego całkowitego rozpuszczenia.
2. Następnie dodajemy kakao oraz dwie łyżki dżemu wiśniowego i mieszamy masę.
3. Do osobnej miski przesiewamy mąkę i sodę oczyszczoną.
4. Łączymy suche składniki z mokrymi.
5. Dodajemy olej i mleko i wszystko bardzo dokładnie mieszamy. Piekarnik nagrzewamy do 180°C.
6. Ciasto przelewamy do foremki wyłożonej papierem do pieczenia. Pieczemy przez 35 minut lub do suchego patyczka.
7. Pozostało już tylko przekładanie piernika. W garnku mocno podgrzewamy dżem. Dodajemy do niego galaretkę i mieszamy, aż do jej rozpuszczenia. Odkładamy garnek do ostygnięcia. Nadzienie musi zgęstnieć.
8. Kroimy wystudzone ciasto na dwie lub więcej części i przekładamy masą.

Piernik można ozdobić lukrem. Na dekorowaniu ciast najlepiej znają się dzieci.

Pierniczki na choinkę

Tradycyjnie na choince powinno być coś naturalnego, pachnącego i słodkiego. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu czymś oczywistym były szyszki, kawałki suszonej pomarańczy czy jabłek. Pierniki na choinkę też miały swoje miejsce na świątecznym drzewku. Obecnie moda na szklane i plastikowe bombki ma się znakomicie, ale coraz więcej osób chce mieć na choince coś naturalnego. Przed pieczeniem pierniczków należy zrobić w nich dziurkę, aby przewlec przez nią nitkę lub cienką wstążeczkę. Do wykonania potrzebujemy:

• 400 g mąki pszennej tortowej typ. 450, 
• 250 g płynnego miodu, 
• 130 g masła, 
• łyżeczka sody, 
• skórka otarta z jednej pomarańczy, 
• przyprawy: 2 łyżki kakao, po płaskiej łyżce: cynamonu, goździków, imbiru i gałki muszkatołowej.

Najlepiej użyć świeżej skórki pomarańczowej startej tuż przed przyrządzaniem pierniczków. Skórkę ściera się aż do pokazania się białej warstwy.

1. Do średniej wielkości rondelka wrzucamy: miód, masło i przyprawy.
2. Całość podgrzewamy na małym palniku aż do rozpuszczenia się masła.
3. Do dużej miski wsypujemy mąkę oraz sodę, wlewamy przestudzony, słodki płyn.
4. Dodajemy skórkę z pomarańczy i wyrabiamy ciasto. Powinno być ono gęste, lekko kruszące się, ale jednolite. Uformujemy kulę, zawijamy w folię i okładamy do lodówki. Można też zostawić wyrobione ciasto w misce, przykryć folią i odstawić do schłodzenia na około 2-3 godziny. Dzięki temu ciasto zrobi się bardziej elastyczne i gotowe do wałkowania i wycinania kształtów.
5. Ciasto po schłodzeniu dzielimy na kilka części. Kawałek ciasta lekko wyrabiamy w dłoni, spłaszczamy i kładziemy na drewnianym blacie lub stolnicy. W cieście piernikowym jest dużo masła, więc nie ma potrzeby podsypywania blatu mąką. Ciasto będzie się lekko kruszyć, dlatego trzeba je energicznie i krótkimi ruchami rozwałkować. Grubość placka - do 2 mm. Wykrawamy dowolne wzory przy pomocy foremek. Przenosimy je od razu na blachę wyłożoną papierem do pieczenia. Możesz zachować niewielkie odległości między pierniczkami.
6. Pieczemy 12 minut w temperaturze 170 stopni - góra/dół. Studzimy ciasteczka i dajemy dzieciom do dekorowania. 

Piernik z herbatą

Piernikową tradycję można odrobinę przełamać i dodać coś, czego wcześniej nie było. Najważniejsze, aby ciasto wszystkim smakowało i było proste do wykonania. Jednym z bardzo współczesnych, cenionych dodatków do piernika jest herbata. Do przygotowania piernika z herbatą potrzebujemy:

• 3 szkl. mąki,
• 1 szkl. miodu,
• 1 szkl oleju,
• 1 szkl. mocnej herbaty,
• 4 jajka,
• 2 łyżeczki sody,
• przyprawa do piernika,
• 1 szkl. cukru.

Składniki masy:

• 6 łyżek błyskawicznej kaszy manny,
• 1/2 litra mleka,
• 1 niepełna szkl. cukru,
• 1 kostka masła lub margaryny(250 g),
• sok z połowy cytryny.

1. Przygotowanie ciasta jest niezwykle proste – mieszamy wszystkie składniki i wyrabiamy. Gotowe ciasto dzielimy na 3 części i każdą z nich pieczemy osobno 40 min w temperaturze 150 stopni.
2. Szklankę mleka zagotowujemy z cukrem, pozostałe mleko mieszamy z kaszą manną i wlewamy do gotującego się mleka.
3. Mieszając ponownie, zagotowujemy i odstawiamy do ostygnięcia.
4. W misce miksujemy masło lub margarynę i cały czas, miksując dodajemy po łyżce ostudzonej kaszy manny.
5. Na koniec gotową masę mieszamy z sokiem z cytryny.
6. Placki przekładamy masą i wkładamy do lodówki na noc. Na drugi dzień ciasto jest gotowe, mięciutkie. Bliscy proszą o dokładkę.

Pierniki alpejskie

Miękkie rozpływające się w ustach pierniki alpejskie z pewnością szybko znikną ze świątecznego stołu. Pachną świętami i zapraszają do rodzinnego biesiadowania. Do ich przygotowania potrzebujemy następujących składników:

• 1 kg mąki pszennej, 
• 8 żółtek, 
• 3 białka, 
• 1,5 szklanki drobnego cukru do wypieków, 
• 3 łyżki kakao, 
• 200 ml gęstej, kwaśnej śmietany 18%, w temperaturze pokojowej, 
• 3 łyżeczki sody oczyszczonej, 
• 4 łyżeczki przypraw (2 łyżeczki cynamonu, 1 łyżeczka goździków, pół łyżeczki kawy rozpuszczalnej, pół łyżeczki pieprzu), można zamiast dodać przyprawę korzenną do piernika), 
• 250 g masła, 
• 400 g miodu. 

1. Przygotowanie pierniczków alpejskich zajmuje dwa dni. Dzień przed pieczeniem mieszamy kakao z mąką w dużej misce i odstawiamy.
2. Zagotujemy miód z przyprawami, dodajemy masło, czekamy, aż rozpuści.
3. W śmietanie rozpuszczamy sodę, odstawiamy – śmietana zwiększa wtedy swoją objętość.
4. Białka ubijamy na sztywną pianę, dodając w trakcie ubijania cukier.
5. Dodajemy żółtka i miksujemy. 
6. Ubitą masę jajeczną wlewamy do mąki i delikatnie mieszamy. Dodajemy miód i ponownie mieszamy. Na koniec dodajemy śmietanę z sodą.
7. Powstałe ciasto będzie dość rzadkie. Odstawiamy je przykryte w chłodne miejsce (do lodówki), w ciągu 24 godzin zgęstnieje.

W dniu pieczenia:

1. Ciasto lekko podsypujemy mąką, rozwałkowujemy na grubość 3 - 5 mm i wykrawamy pierniczki.
2. Blachę wykładamy papierem do pieczenia, pierniczki układamy w niedużej odległości od siebie.
3. Pieczemy w temperaturze 180ºC przez 7 - 12 minut. Wyjęte z piekarnika wystudzimy na kratce.
4. Pierniczki warto polukrować lub ozdobić. Jeśli mają być błyszczące, przed pieczeniem należy je posmarować lekko rozmąconym białkiem.

Piernik z jabłkiem

Piernik z jabłkiem, a w zasadzie piernik z kawałkami jabłka, konsystencją nie przypomina klasycznego ciasta piernikowego. Jabłka dodają mu świeżości. Aby go przygotować, musimy mieć pod ręką następujące produkty:

• 4 jajka, 
• ¼ szklanki miodu, 
• 120g cukru, 
• 150 ml oleju np. rzepakowego, 
• 300 g mąki pszennej (2 szklanki), 
• 1 łyżeczka sody oczyszczonej, 
• 1 łyżeczka proszku do pieczenia, 
• 1 łyżka kakao, 
• 4 łyżeczki przyprawy do piernika,
• 60 g orzechów (½ szklanki), 
• 60 g rodzynek (½ szklanki), 
• 1 kg jabłek.

1. Wszystkie składniki muszą mieć temperaturę pokojową. W misce wymieszamy mąkę, sodę, proszek do pieczenia, kakao i przyprawę do piernika i odstawiamy na bok.
2. Orzechy siekamy i mieszamy z rodzynkami.
3. Jabłka myjemy, obieramy, kroimy w ćwiartki, wycinamy gniazda nasienne i kroimy w kostkę. 
4. Jajka ubijamy z cukrem i miodem na kremową masę – miksujemy na najwyższych obrotach co najmniej 5 minut.
5. Dalej miksując, dodajemy stopniowo olej.
6. Zmniejszamy obroty miksera na najmniejsze i dodajemy mieszankę z mąką. Miksujemy krótko, tylko do momentu połączenia się składników.
7. Wyłączamy mikser i mieszamy orzechy z rodzynkami szpatułką lub łyżką drewnianą. Na końcu należy wmieszać kawałki jabłek.
8. Pieczemy w nagrzanym piekarniku około 1 godziny w temperaturze 180°C, do suchego patyczka. Po upieczeniu pozostawiamy ciasto w piekarniku, przy uchylonych drzwiczkach, aż lekko przestygnie. Podajemy oprószone cukrem pudrem. 

Ciasteczka korzenne na prezent

Ciasteczka korzenne to znakomity pomysł na słodki upominek, czy na poczęstunek na Wigilię zakładową lub klasową. Ciasteczka korzenne są proste do upieczenia, pyszne i mają wyczuwalną korzenną nutę. Do przygotowania ciastek korzennych potrzebujemy takich produktów, jak:

• 2 szklanki mąki,
• 1/2 łyżeczki sody oczyszczonej,
• 1/2 łyżeczki cynamonu,
• 1 łyżeczka przyprawy korzennej,
• 3/4 szklanki cukru pudru,
• 1 duże jajko,
• 170 g masła,
• 1 łyżka płynnego miodu,

Składniki na lukier królewski:

• 170 g cukru pudru (lub więcej/mniej w zależności od potrzebnej konsystencji),
• 1 białko z małego jajka,
• kilka kropel soku z cytryny (opcjonalnie).

1. Przygotowanie ciasta rozpoczynamy od przesiania mąki, sody oczyszczonej, cukru pudru do jednej miski.
2. Dodajemy cynamon i przyprawę korzenną – dokładnie mieszamy.
3. Następnie wrzucamy do miski masło i siekamy nożem.
4. Dodajemy jajko, łyżkę miodu i zagniatamy. Zawijamy w folię i wkładamy do lodówki na ok. pół godziny.
5. Stolnicę oprószamy mąką i rozwałkowujemy ciasto (grubość wg uznania). Wycinamy foremkami kształty.
6. Pieczemy na blaszce z papierem do pieczenia przez ok. 7-10 minut w temp. 180 stopni. Studzimy na kratce.
7. Białko umieszczamy w misce, dodajemy przesiany cukier puder oraz kilka kropel soku z cytryny i miksujemy na niskich obrotach przez ok. 5 minut. Uzyskanym w ten sposób lukrem zdobimy według uznania nasze ciasteczka.

Święta mają swój smak. Piernikowe wariacje umilają czas biesiadowania. Wpisują się w świąteczną tradycję i wspaniale pachą korzennymi przyprawami. Wszystkiego najsmaczniejszego!