Glony morskie – właściwości i zastosowanie alg w żywieniu i kosmetyce

Algi, które powszechnie określa się jako wodorosty, mech morski, a nawet sałatę morską, to naturalny skarbiec leczniczych właściwości. Badanie przeprowadzone w 2012 roku wykazało, że istnieje około 73 000 różnych gatunków glonów. Jest to jeden z najbardziej bogatych w składniki odżywcze organizmów na planecie i podstawowy fundament każdego łańcucha pokarmowego na Ziemi.

Zastosowanie alg morskich w różnych kulturach

Istnieje długa historia stosowania alg ze względu na korzyści dietetyczne, lecznicze i terapeutyczne. Zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne zastosowanie alg jest dobrze udokumentowane w kulturach na całym świecie, od rdzennych mieszkańców Ameryki, po tradycyjną medycynę chińską, a także w Europie i Nowej Zelandii. 

W kulturach dalekiego wschodu glony takie jak wakame i kombu są podstawą codziennej diety. Nori czy sushi towarzyszą wielu posiłkom. Na Zachodzie algi są spożywane głównie poprzez ekstrakty z wodorostów w postaci alginianów, agarów i karagenów, które są typowymi środkami zagęszczającymi w żywności, pastach do zębów, suplementach witaminowych i farmaceutycznych. To produkty wegetariańskie i wegańskie.

Podział glonów i ich cechy

Algi stanowią ponad 90 procent wszystkich roślin morskich. Są klasyfikowane według ich struktury komórkowej, makrofitów (wielokomórkowych) i mikrofitów (jednokomórkowych, m.in. chlorelli i spiruliny).

Oprócz struktury jednokomórkowej i wielokomórkowej są również klasyfikowane według koloru ich pigmentów: brunatnych, czerwonych, zielonych lub niebiesko-zielonych.

Algi brunatne

Brunatne są szczególnie bogate w beta-karoten (prowitaminę A). Są one zwykle koloru żółtawego do brązowego i można je znaleźć na skałach w głębokich wodach lub w basenach międzypływowych.

Jod i brom w nich zawarte działają antyseptycznie i dezynfekująco. Działają również przeciwzapalnie i ochronnie na wątrobę. Jod w organizmie pomaga zwiększyć przemianę materii, neutralizować toksyczne substancje oraz zapobiegać wysuszaniu skóry i włosów. Sód sprawia, że mogą śmiało zastąpić nam sól.

Niebiesko-zielone algi

Niebieskozielone cyjanofity, takie jak spirulina, są łatwo przyswajalne i bogate w wysokiej jakości białko egzogenne (które musimy dostarczyć wraz z pożywieniem, ponieważ organizm nie potrafi produkować ich samodzielnie).

Ze względu na silnie alkaliczny stan wód, w których rośnie, spirulina jest wysoce odporna na choroby, inne drobnoustroje i naturalnych wrogów. Zawiera znaczne ilości wapnia, niacyny, potasu, magnezu, witamin z grupy B oraz żelaza. Zawiera również niezbędne aminokwasy, które są budulcem białek. W rzeczywistości białko stanowi od 60 do 70 procent suchej masy spiruliny.

Spirulina jest również wolna od tłuszczów nasyconych, które są szkodliwe dla układu krążenia i zawiera stężenia składników, jakich nie ma żadne inna roślina. Pomaga w ochronie układu odpornościowego, obniżaniu poziomu cholesterolu i wchłanianiu minerałów.

Czerwone algi

Czerwone rośliny można znaleźć w najgłębszych wodach, gdzie światło słoneczne jest ograniczone. Czerwony pigment działa w połączeniu z chlorofilem, aby chłonąć światło słoneczne i wytwarzać cukry potrzebne do uzyskania energii. Pigmenty te biorą udział w działaniu enzymów oksydacyjnych, które kontrolują metabolizm.

Spośród głównych składników aktywnych i ich właściwości, wapń obecny w czerwonych wodorostach stymuluje krzepnięcie krwi i jest niezbędny do budowy kości. Pomaga w trawieniu i regulacji metabolizmu. Wykazano również, że przeciwdziała zatruciu ołowiem.

Zawarty magnez działa przeciwalergicznie, przeciwzapalnie i przeciwstresowo. Zwalcza kwasy, toksyny i zanieczyszczenia. Pomaga zapobiegać odkładaniu się złogów w stawach, uspokaja nerwy i działa jak naturalny środek przeczyszczający. Zarówno magnez, jak i fosfor pomagają przywrócić energię i witalność.

Zielone algi

Zielenice są bogate w zielony barwnik i mogą być jednokomórkowe lub wielokomórkowe. Przykładami odmiany jednokomórkowej jest chlorella. Odmianą wielokomórkową jest sałata morska, którą można zauważyć w zatokach i wzdłuż linii brzegowych. Obie mają szerokie zastosowanie i duże wartości odżywcze.

Właściwości alg morskich

W skrócie mają trzy składniki, które sprawiają, że są tak pożywne:

• chlorofil i inne barwniki roślinne
• kwasy omega-3 w postaci kwasu eikozapentaenowego (EPA) i dokozaheksaenowego (DHA)
• ważne minerały morskie, takie jak jod

Chlorofil

Ma działanie antyoksydacyjne. Jego spożywanie może zwiększyć liczbę czerwonych krwinek, wspomaga odchudzanie, leczenie uszkodzonej skóry, neutralizowanie toksyn, łagodzenie stanów zapalnych i zapobieganie nowotworom.

EPA/DHA

Kwas eikozapentaenowy (EPA) i kwas dokozaheksaenowy (DHA) są często wymieniane jako korzystne składniki oleju rybnego, jednak w rzeczywistości pochodzą one z alg (głównie DHA). Glony są podstawą łańcucha pokarmowego ryb morskich. Te spożywają je, a następnie koncentrują duże ilości EPA i DHA w swoich tkankach.

Jod i inne minerały morskie

Glony mogą wchłaniać i magazynować minerały morskie, takie jak jod, magnez, potas, wapń i magnez.

Spożywanie jodu ze źródeł roślinnych jest niezbędne do utrzymania dobrego stanu zdrowia, zwłaszcza tarczycy.

Czemu wodorosty zawdzięczają swoje właściwości prozdrowotne?

Glony nie mają systemu korzeniowego i dlatego muszą wchłonąć wszystkie składniki odżywcze ze środowiska morskiego, w którym rosną. Polegają na substancjach odżywczych dostępnych w wodzie morskiej, w której się rozwijają. Następnie przekształcają te składniki w elementy potrzebne do rozwoju. To sprawia, że są 10 razy bardziej bogate w oligoelementy i pierwiastki, które mogą być szybciej przyswajalne przez organizm, niż rośliny rosnące na lądzie.

Co wpływa na zawartość składników w glonach?

Wszystkie minerały, pierwiastki, witaminy, aminokwasy i enzymy obecne w algach znajdują się w nich w bardzo dużej ilości. Niektóre są w nie bogatsze niż inne w zależności od tego, gdzie rosną. Im wyżej na szelfie kontynentalnym rośnie roślina lub im płytsza głębokość wody, tym wyższa zawartość zielonego barwnika z powodu większej ilości światła słonecznego przenikającego przez wodę. Im niżej lub głębiej rosną, tym wyższa jest zawartość wapnia i magnezu. Jest to szczególnie ważne przy rozważaniu korzyści terapeutycznych.

Zastosowanie alg w żywieniu

Jednym z popularnych słów jest obecnie superżywność-superfood. Potocznie superfood to żywność bogata w substancje odżywcze, uważana za szczególnie korzystną dla zdrowia i dobrego samopoczucia. Do tej kategorii należą na przykład jarmuż, łosoś, brokuły, orzechy, awokado i jajka. Takim produktem, który może nie od razu przychodzi na myśl, są również wodorosty. 

Zostały dokładnie przebadane i odkryto, że są naprawdę wartościowe. Mogą być nie tylko źródłem białka, witamin i minerałów, ale także wzmacniać układ odpornościowy, oczyszczać organizm z toksyn i zwiększać energię.

Olej z alg

To olej wytwarzany z niektórych glonów. Podobnie jak olej rybny, stanowi źródło omega-3.

Dwa z najważniejszych kwasów omega-3 zawartych w oleju z alg to kwas dokozaheksaenowy (DHA) i kwas eikozapentaenowy (EPA). Znajduje on zastosowanie nie tylko w przemyśle spożywczym, lecz także wykorzystywany jest jako lek.

Zastosowanie

Olej z alg jest najczęściej używany wraz z innym kwasem tłuszczowym w celu wzmocnienia mieszanki witamin dla niemowląt. Jest również stosowany do poprawy umiejętności myślenia u dzieci i osób starszych, obniżania poziomu cholesterolu, poprawy widzenia u zmagających się z chorobami oczu (barwnikowe zwyrodnienie siatkówki) i wieloma innymi schorzeniami. 

Olej ten zawiera kwasy omega-3 i omega-9, które mogą zmniejszać stan zapalny, poprawiać poziom niektórych tłuszczów we krwi i pomagać w funkcjonowaniu mózgu.

Ponadto osoby cierpiące na alergie na skorupiaki lub posiadające ograniczenia dietetyczne związane ze zwierzęcym pochodzeniem produktów, mogą zamiast tego pozyskiwać omega-3 z alg. Jest to źródło bezpieczne i wegańskie.

Zastosowanie alg w przemyśle i kosmetyce

Wodorosty to jeden z najlepszych składników pielęgnacyjnych, jeśli chodzi o rewitalizację ciała. Ich lecznicze i wzmacniające właściwości zapewniają wiele korzyści zdrowotnych i upiększających. Od wieków różne kultury na całym świecie tradycyjnie wykorzystywały je do pielęgnacji i różnych celów kosmetycznych. Poza tym produkt stosowany jest jako zagęstnik.

Działanie na skórę

Składniki odżywcze zawarte w algach są nie tylko korzystne dla organizmu wewnętrznie, ale mają również fundamentalne znaczenie dla przywrócenia zdrowia i witalności pierwszej linii obrony organizmu – skóry. 

Źródło kolagenu

Algi są doskonałym składnikiem preparatów przeciwstarzeniowych do pielęgnacji skóry dzięki swojej zdolności do wspierania kolagenu i elastyny, dwóch kluczowych białek potrzebnych do utrzymania zdrowej, pełnej życia skóry. Poza tym stosowanie ich zapewnia niezbędne nawilżenie, aby złagodzić uczucie suchej, napiętej i nieprzyjemnej skóry.

Glony a trądzik

Algi są naturalnym środkiem przeciwbakteryjnym, dzięki kwasom tłuszczowym występującym naturalnie w ich organizmie. Te korzystne kwasy doskonale nadają się zarówno do poprawy ogólnego wyglądu skóry, jak i do zwalczania trądziku. Działają kojąco i łagodząco na różne podrażnienia, oczyszczając pory z niechcianego oleju i brudu oraz zapewniają zrównoważony, równomierny koloryt cery.

Działanie na włosy

Kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6, w które szczególnie bogate są czerwone algi i brunatnice, wspomagają wzrost włosów i zagęszczają je. Stosowane miejscowo chronią przed mikroskopijnymi grzybami i bakteriami, które atakują mieszki włosowe, co prowadzi do przerzedzania i wypadania włosów.

Krasnorosty zawierają wysoki poziom krzemu, który odnawia komórki skóry, a także aminokwasy, które stymulują mieszki włosowe, pobudzając wzrost włosów. Poza tym doskonale nawilżają włosy, nadając im blasku. To również źródło wapnia i keratyny co poprawia jakość nie tylko włosów, lecz także paznokci.

Gdzie kupić?

Naukowcy wciąż badają biodostępność składników odżywczych w poszczególnych produktach żywnościowych lub to, w jakim stopniu organizm wchłania te składniki, a także jak działają one w celu zapobiegania chorobom. Włączenie alg do diety wegetariańskiej i nie tylko może przynieść ogromne korzyści. Warto jeść algi – dla żołądka, skóry, włosów, mózgu!

Produkty morskie dostępne są w coraz większej ofercie w sklepach ze zdrową żywnością i w większych marketach.