Ser wegański — jak zrobić go w domu? Najlepsze przepisy i inspiracje

Weganizm to rodzaj odżywiania się, w którym eliminuje się wszystkie produkty pochodzenia zwierzęcego, nawet jajka, mleko, czy miód. Zastępowane są składnikami roślinnymi. Dieta wegańska może być pełnowartościowa, a nawet zdrowsza od standardowego sposobu odżywiania się, o ile potrafi się zastąpić produkty odzwierzęce w taki sposób, aby nie powodować niedoborów składników mineralnych i witamin w swoim organizmie. Ser wegański to roślinna alternatywa dla serów produkowanych na mleku zwierzęcym.

Weganizm – żywienie bez cierpienia

Na przestrzeni ostatnich lat weganizm stał się popularnym sposobem żywienia. Dieta i żywność wegańska jest coraz częściej stosowana przez osoby, które świadomie podchodzą do tematu żywienia i ochrony środowiska, nie zgadzają się na hodowlę przemysłową, skazującą zwierzęta na życie w za ciasnych klatkach/boksach, w warunkach sprzecznych z naturą zwierzęcia. Weganie nie zgadzają się na okrucieństwo wobec zwierząt i podkreślają, że hodowla przemysłowa niszczy środowisko naturalne – to ogromne zużycie wody, energii i miliony ton zanieczyszczeń. Wymaga dodatkowych pól uprawnych, w celu uprawy roślin przeznaczonych na paszę dla zwierząt, co przyczynia się do dewastacji naturalnych obszarów zielonych i erozji gleby.

Do weganizmu przekonuje także różnorodność produktów, ciekawe przepisy i chęć spróbowania czegoś oryginalnego. Żywność wegańska jest zdrowa, a kolorowe potrawy zachwycają oko. 

Zamienniki produktów odzwierzęcych

Dieta wegańska to nie tylko warzywa i owoce. Wegańskie zamienniki jajek i produktów odzwierzęcych obejmują cały asortyment produktów – są wegańskie jogurty, mleka, wędliny, pasztety wegańskie, sosy, sery. Trzeba przyznać, że wegańskie sery produkowane są w większej ilości smaków niż wyroby tradycyjne.

Różnica smaku między klasycznym nabiałem a jego roślinną alternatywą dla wielu osób jest wręcz niewyczuwalna. Dzięki temu weganie nie muszą rezygnować ze smaku swoich ulubionych mlecznych potraw i przekąsek. Mogą jeść smacznie i w zgodzie ze swoimi przekonaniami. Zdrowa żywność, która wchodzi w skład zbilansowanej diety, ma wpływ nasze samopoczucie – mamy lepszą kondycję fizyczną i jesteśmy szczęśliwsi. 

Jak powstają sery wege ?

W skład wegańskich wyrobów wychodzą zazwyczaj orzechy nerkowca, nasiona soi oraz olej kokosowy. Ponadto, podczas ich wytwarzania wykorzystywane są żywe kultury bakterii, które pozytywnie wpływają na funkcjonowanie naszego układu pokarmowego. Do ich produkcji używa się wielu ziół i przypraw, które wzbogacają ich smak i tworzą olbrzymi asortyment produktów dla wegan.

Sery wegan nie zawierają szkodliwych dla zdrowia substancji i dlatego nie tylko są doskonałe w smaku, ale także bezpieczne dla środowiska. Można wykorzystać je w codziennej kuchni, ponieważ stanowią one doskonały zamiennik dla tradycyjnego sera i są bogate w wartościowe składniki odżywcze, o których uzupełnienie szczególnie dbać muszą osoby na diecie wegańskiej. Produkt dla wegan w stylu feta można łączyć z tymi samymi składnikami, co tradycyjny ser feta, np.: z oliwkami i świeżymi pomidorami. Natomiast ser dla wegan typu cheder to rarytas chętnie kupowany przez osoby, które tęsknią za smakiem żółtego sera. To idealny wybór na kanapki.

Czym jest mozzarella wegańska?

Trudno wyobrazić sobie wiele, zwłaszcza włoskich dań bez użycia mozzarelli. Przejście na dietę nie musi oznaczać końca jedzenia ulubionych przysmaków z kuchni włoskiej. Dostępna mozzarella jest doskonałym wyborem dla osób, które nie spożywają serów produkowanych z mleka zwierzęcego, a jednocześnie doceniają włoską kuchnię, w której jest bardzo wiele dań bezmięsnych.

Taka mozzarella powstaje na bazie orzechów nerkowca i ma delikatny, wręcz aksamitny smak, który na pewno każdemu przypadnie do gustu. Sprawdzi się idealnie, zarówno do jedzenia solo z pomidorem i bazylią, jak i w przypadku bardziej wyszukanych potraw. Mozzarella sprawia, że pizza znów ma swój smak, a produkt rozciąga się, jak powinien - w zasadzie nie czuć smakowej różnicy między produktem wegańskim a standardowym. To doskonała wiadomość dla fanów pizzy i mozzarelli. 

Przeczytaj także: Jaka mąka do pizzy jest najlepsza? Czy musi zawierać gluten? Poznaj sekret prawdziwej włoskiej pizzy

Ser z nerkowców

To jeden z najczęściej przygotowywanych serów bez mleka. Można go obtoczyć czymkolwiek, a i tak smakuje wyśmienicie. Przepis nie jest skomplikowany, ale wymaga zaopatrzenia się w żywe kultury bakterii, co może być problemem . Orzechy nerkowca trzeba wcześniej namoczyć. Do przygotowania potrzebujemy:

• 300 g namoczonych orzechów nerkowca
• 100 g surowych orzechów nerkowca
• 100 ml wrzącej filtrowanej wody
• 140 ml oleju kokosowego rafinowanego (w płynnej postaci)
• 1 łyżeczka soli himalajskiej
• 2 łyżki płatków drożdżowych
• ok. 0,5 g żywych kultur bakterii
• ulubione dodatki/przyprawy/zioła

oraz miska lub forma serowarska 

Orzechy moczymy przez 8 godzin. Po tym czasie je odcedzamy i przepłukujemy. Do malaksera lub innego miksera wrzucamy: namoczone orzechy, surowe orzechy, olej kokosowy, sól, płatki drożdżowe. Wszystko miksujemy około 5 minut. W czasie miksowania można dolewać po jednej łyżeczce gorącej wody. Masa musi mieć gładką konsystencję. Po skończonym miksowaniu dodajemy kultury baterii i mieszamy. Przekładamy ser do miseczki lub foremki serowarskiej. Umieszczamy go w lodówce na minimum 8 godzin. W tym czasie powinien wyraźnie stwardnieć. Wyjmujemy i obtaczamy w ulubionych przyprawach.

Wegański ser z ziemniaka

Ser z ziemniaka – brzmi niewiarygodnie. Taki przepis na potwierdza tezę, że kuchnia bez mięsa jest bardzo kreatywna i nie boi się eksperymentów. I dobrze, bo w kuchni chodzi o szukanie niestandardowych połączeń składników i odkrywanie nowych smaków. Aby wykonać wegański ser z ziemniaka, potrzebujemy: 

• 2-3 średnie ugotowane ziemniaki
• 1 ugotowana marchewka
• 1/2 szklanki płatków drożdżowych
• parę łyżek wody dla odpowiedniej konsystencji
• 3 łyżki zwykłego oleju 
• 1/2 łyżeczki słodkiej papryki 
• 1/2 łyżeczki cebuli w proszku (niekoniecznie) 
• pieprz do smaku
• sól do smaku

Ziemniaki obieramy i kroimy na mniejsze kawałki. Podobnie przygotowujemy marchewkę. Warzywa gotujemy do miękkości w lekko osolonej wodzie. Do blendera wrzucamy warzywa, płatki drożdżowe, przyprawy, czosnek, dolewamy olej i miksujemy. Można dodać troszkę wody, aby miksowanie szło sprawniej.

Po zmiksowaniu przyprawiamy do smaku kurkumą, wędzoną solą, kolorowym pieprzem. Można go spożywać od razu lub przechować w lodówce, a nawet zamrażać. Po wyjęciu trzeba odczekać 15 minut i po tym czasie można ścierać go na tarce lub kroić w plastry. Jeżeli ktoś nie lubi płatków drożdżowych, może je pominąć i zrobić wegański ser z ziemniaka bez płatków drożdżowych.

Serek z migdałów

Jest kremowy, pyszny, delikatny. Wiele osobom smakuje bardziej niż zwierzęcy. Jest produktem ubocznym po produkcji domowego mleka migdałowego. Po przelaniu mleka przez gazę lub ściereczkę pozostaje masa migdałowa. Wśród przepisów na wegańskie sery receptura na ten wyrób jest wyjątkowa. Do jego przygotowania potrzebujemy:

• masa migdałowa, która pozostała po produkcji mleka migdałowego
• 1 jogurt naturalny wegański o masie 125 g lub 1 łyżeczka soku z cytryny i około 100 ml mleka, aby uzyskać odpowiednią konsystencję lub na czubku łyżki bakterii Vital i ciepłe mleko roślinne
• szczypta soli
• sok z cytryny 1 łyżeczka (opcjonalnie)
• syrop z agawy, melasa, syrop kukurydziany, miód z mniszka do polania 

W miseczce mieszamy dokładnie masie migdałową z jogurtem sojowym i szczypta soli. Można dodać do smaku soku z cytryny. Masę przełożyć do miseczki, polać wybranym syropem. Jeżeli ktoś nie dysponuje mączką migdałową, może wykorzystać inny przepis na wegański ser z migdałów. Do przygotowania tego serka drugim sposobem potrzebujemy: 

• 400 g moczonych migdałów (minimum 8 godzin)
• 2 łyżki płatków drożdżowych
• 1,5 łyżeczki soli
• 1 łyżeczka czosnku granulowanego 
• 1 łyżeczka cebuli granulowanej (opcjonalnie)
• 4 sztuki pomidorów suszonych (wcześniej namoczone) lub w oliwie (ilość wedle upodobania)
• pół szklanki oliwek marynowanych (ilość wedle upodobania)
• 1/2 do 3/4 szklanki zalewy z oliwek

Migdały moczymy przez 8 godzin. Po namoczeniu obieramy je ze skórki (odchodzi bez problemu). Wszystkie składniki miksujemy do momentu uzyskania pożądanej konsystencji. Jeżeli migdały mają delikatnie chrupać w serku, to wystarczy skrócić czas miksowania. Doprawiamy do smaku. Taki wyrób można przechowywać w lodówce do 7 dni.

Wegański twaróg

Weganie mawiają, że nie ma produktów odzwierzęcych, których nie można zastąpić roślinnymi. I mają rację – nawet twaróg może być bez mleka krowiego, czy owczego. Jak zrobić wegański ser typu twaróg?  Do przygotowania potrzebujemy zaledwie nerkowców, masę ziół i ulubionych przypraw, rzodkiewki, cebuli dymki płatków drożdżowych, soku z cytryny lub wody z kiszonych ogórków. Przez noc moczymy nerkowce. Rano wszystko miksujemy i serek gotowy. Rzodkiewki i dymkę można też posiekać i wmieszać w twarożek.

Wegański ser pleśniowy

Wegan ser pleśniowy również powstaje z orzechów nerkowca. Jest to odpowiedź na Camembert. To godny naśladowca oryginału. Wyróżnia się delikatną konsystencją, która idealnie współgra z pieczarkową nutą białej pleśni. Nie jest trudny w przygotowaniu. W przeciwieństwie do innych serów dojrzewających tutaj dokładnie widać jak proces dojrzewania, bo zmienia się wygląd sera i zapach! Początkowo wyczuwalna będzie delikatna nuta owocowa, która z czasem przechodzi w wyraźną pieczarkową woń. Kultury bakterii są dostępne w sklepach internetowych. Przepis na wegański ser pleśniowy zawiera następujące składniki:

• 400 g orzechów nerkowca
• 40 ml oleju kokosowego rafinowanego (w płynnej postaci)
• 2 łyżki płatków drożdżowych
• max. 100 ml gorącej filtrowanej wody 
• ok. 0,5 g żywych kultur bakterii mezofilnych
• ok. 0,2 g kultury Penicillium Candidum
• 12 – 15 g soli niejodowanej 

Orzechy moczymy przez 8 godzin. Odcedzamy. Wrzucamy do blendera: orzechy, olej i płatki. Miksujemy/blendujemy do uzyskania odpowiedniej konsystencji. Dodajemy kultury bakterii oraz pleśń. Przekładamy masę do miseczki. Przykrywamy folią spożywczą i odstawiamy na 24 h, w temperaturze ok. 19 – 20°C. Do formy wkładamy folię spożywczą, która ułatwi późniejsze wyjęcie sera i przekładamy masę do formy. Formę wstawiamy do plastikowego pojemnika, zamykamy i wkładamy do lodówki na 2 dni. Po tym czasie wcieramy w powierzchnię sera ok 1/3 soli. Papier do pieczenia kładziemy na górze sera i obracamy go wraz z formą. Zdejmujemy z sera foremkę i folię. Obsypujemy boki solą. Przykrywamy ser pojemnikiem i wstawiamy do lodówki. Ser trzeba obracać codziennie i zmieniać papier przez 14 dni. Po 14 dniach pojawia się biała pleśń. Po 3 tygodniach cały ser pokrywa się pleśnią. Przygotowanie wegańskiego sera z pleśnią trwa wiele tygodni i wymaga cierpliwości. 

Wegański ser kokosowy

Jest prosty, smaczny, a co najważniejsze szybki w przygotowaniu. Nutka kokosowa jest słabo wyczuwalna. Do podstawowych składników można dodać ulubione słodkości, typu: syrop klonowy, suszone owoce, orzechy. Do wykonania wegańskiego sera kokosowego potrzebujemy:

• 100 g mąki kokosowej (nie wiórków kokosowych) 
• 300 ml mleka kokosowego
• 300 ml wody

Wlewamy do garnka wodę i mleko kokosowe i dokładnie mieszamy. Ciągle mieszając podgrzewamy mleko, aż do temperatury wrzenia. Dodajemy mąkę kokosową i mieszamy. Odstawiamy do całkowitego ostygnięcia. Dodajemy słodkości, które lubimy.

 Wegańska feta

Ser wegański, który ma wyrazisty solankowy smak i miękką charakterystyczną konsystencję. Wszystko, czego możemy oczekiwać od fety. Tradycyjny grecki smak przygotowany z tofu smakuje zupełnie jak oryginał i nadaje się do sałatek oraz makaronu. Do przygotowania wegańskiego sera feta potrzebujemy: 

• tofu,
• oliwy z oliwek
• soli
• suszonych pomidorów, soku z cytryny, kaparów, papryczki chili i ulubionych ziół: bazylii, tymianku

Kroimy tofu w kostkę, w paseczki papryczkę chili , a czosnek w plasterki, rozdrabniamy suszone pomidory. Następnie przygotowujemy marynatę: do oliwy dodajemy sól do smaku, bazylię (5 listków lub suszoną), tymianek (3 gałązki lub suszony) – mieszamy. W tym momencie można dolać 50 ml zalewy z suszonych pomidorów i 3 łyżki wody z ogórków. Dodajemy tofu, papryczkę, pomidory, czosnek, kapary mieszamy, zamykamy pojemnik. Po dwóch dniach ser jest gotowy.

Przeczytaj także: Tempeh a tofu - najważniejsze podobieństwa i różnice

 Do czego wykorzystać bezmleczny ser żółty?

Możliwości na to, do czego wegański ser żółty wykorzystać w kuchni jest tak samo wiele, jak w przypadku tradycyjnego wyrobu. Przede wszystkim można jeść go przekąskę lub ulubionych dań, typu zapiekanki, makarony, sałatki, pizza. Dzięki temu nie trzeba rezygnować już z ulubionych dań po przejściu na weganizm ze względów zdrowotnych lub etycznych. Przepis na wegański żółty ser jest jedną z najczęściej poszukiwanych receptur kuchni wolnej od mięsa.

Do przygotowania potrzebujemy: 

• 1 puszka mleka kokosowego
• 3 łyżeczki agaru (wegański środek żelujący)
• 3 łyżki mąki z tapioki 
• 3 łyżki płatków drożdżowych nieaktywnych  
• 1/2 łyżeczki wędzonej słodkiej papryki  
• 1/3 łyżeczki kurkumy
• 1 łyżeczka soli
• pieprz
• 1 łyżeczki octu jabłkowego lub musztardy 
• 1 łyżeczka suszonego oregano

Do garnka wlewamy mleko kokosowe (stałą i ciekłą część), dodajemy agar i intensywnie za pomocą trzepaczki mieszamy. Następnie podgrzewamy, ciągle mieszając, doprowadzamy do wrzenia i utrzymujemy mleko z substancją żelującą na kuchence jeszcze przez dwie minuty - to czas potrzebny na aktywowanie agaru. Wsypujemy tapiokę, zmniejszamy grzanie i intensywnie mieszamy przez około minutę, aż masa zgęstnieje i stanie się ciągnąca. Dodajemy pozostałe składniki, intensywnie mieszamy przez około minutę. W razie potrzeby można ser doprawić. Naczynie, do którego przelejemy ser, należy wysmarować olejem. Przekładamy ser i wstawiamy na kilka godzin do lodówki. 

Decydując się na zakup serka wegańskiego, zawsze należy sprawdzać jego skład, wykonanie, oraz miejsce powstania. Oferta wegańskich serów jest coraz większa, szczególnie w sklepach ze zdrową żywnością. W zasadzie każdy ser z mleka odzwierzęcego ma swój wegański odpowiednik. Bez problemu można znaleźć na półkach sklepowych wegańskie produkty typu: mozzarella, Cheddar, sery wędzone, oraz sery typu greckiego i lokalne wyroby rzemieślnicze z orzechów nerkowca.