Olej rzepakowy – właściwości i zastosowanie oleju tłoczonego na zimno i rafinowanego
Olej rzepakowy to produkt o naprawdę niedocenianych, silnych właściwościach prozdrowotnych. Jakich? Przygotowaliśmy prawdziwe kompendium wiedzy.
Czy wiesz, czym charakteryzuje się olej rzepakowy rafinowany, a czym nierafinowany? Dlaczego warto zdecydować się na tłuszcze roślinne tłoczone na zimno? Jakie są właściwości kosmetyczne omawianego rodzaju oleju? Odpowiedzi na te i inne pytania w poniższym artykule!
Najważniejsze właściwości oleju rzepakowego
Olej rzepakowy zawiera niezwykle ważne dla naszego organizmu witaminy, minerały i inne związki, w tym wielo- i jednonienasycone kwasy tłuszczowe. Wymienić warto:
- wysoką zawartość witaminy A, która wspiera prawidłowe krzepnięcie krwi;
- równie imponującą ilość witaminy D;
- prawdziwe bogactwo witaminy E, niwelującej wolne rodniki i działającej przeciwutleniająco;
- obecność kwasów tłuszczowych omega-3 (kwas linolenowy) oraz omega-6 (linolowy) – warto podkreślić, że olej ten zawiera najlepsze możliwe proporcje między kwasami omega-6 a kwasami omega-3 (2:1);
- fitosterole (sterole roślinne) – naturalnie obniżające poziom cholesterolu we krwi.
Olej rzepakowy – właściwości zdrowotne
W jaki sposób produkt ten korzystnie wpływa na organizm? Przede wszystkim – regularnie spożywany olej rzepakowy może:
- opóźnić proces starzenia,
- usprawnić pracę mózgu, wpływając przede wszystkim na pamięć i koncentrację,
- zapobiec chorobom serca i naczyń krwionośnych,
- wspomóc profilaktykę niektórych nowotworów.
Jaki rodzaj oleju wybrać?
Już podczas pierwszych zakupów wprawne oko dostrzeże jednak, że olej ten występuje w kilku rodzajach. Dostępne możliwości to olej rzepakowy z pierwszego tłoczenia (nierafinowany) oraz rafinowany. W obu tych przypadkach produkt wykazuje silne właściwości prozdrowotne, niemniej jednak za produkt wyższej jakości eksperci uważają ten uzyskany z pierwszego tłoczenia na zimno.
Olej rzepakowy tłoczony na zimno
Olej rzepakowy tłoczony na zimno zachowuje swój naturalny aromat oraz smak. Obok oliwy z oliwek, ma on najwięcej kwasu oleinowego ze wszystkich olejów roślinnych. Chociaż podczas jego tłoczenia temperatura jest stopniowo zwiększana, nigdy nie przekracza ona wartości naturalnie występujących przy pełnym nasłonecznieniu – z reguły 40 st. C. Pozwala to na zachowanie wartościowych kwasów tłuszczowych.
Badania prowadzone nad tym rodzajem oleju udowodniły, że korzystnie wpływa on zarówno na zdrowie fizyczne, jak i psychiczne.
Olej rafinowany
Z kolei olej rafinowany to produkt z tańszej półki cenowej. Poddany on został rafinacji przy wykorzystaniu bardzo wysokiej temperatury. Nie prezentuje on zatem tak pięknej barwy, co olej nierafinowany. Jest też nieco uboższy w niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Niemniej jednak to produkt trwalszy, a także najlepiej nadający się do smażenia.
Rafinowany olej rzepakowy nadal zawiera bardzo dużą ilość fitosteroli oraz polifenoli. Te pierwsze wpływają na obniżenie poziomu cholesterolu we krwi, drugie zaś cechują się silnym działaniem antynowotworowym.
Olej rzepakowy do smażenia
Wbrew pozorom różnice między dwoma rodzajami oleju z rzepaku nie dotyczą jedynie składu chemicznego. Zarówno rafinowany, jak i nierafinowany wykorzystuje się w kulinariach, choć do kompletnie innych celów. Co warto mieć na uwadze, sięgając po produkt?
Rafinowany olej rzepakowy nadaje się najlepiej do smażenia, pieczenia czy też przy przygotowaniu zup oraz sosów. Dzięki bardzo wysokiej temperaturze dymienia (dochodzącej nawet do 240 st. C), stanowi on najlepszy rodzaj tłuszczu do obróbki termicznej.
Pomimo działania tak wysokich temperatur olej ten nie traci swoich korzystnych właściwości prozdrowotnych. Oleje o niskim punkcie dymienia (np. olej lniany) podczas smażenia wydzielają szkodliwe dla zdrowia związki, dlatego można spożywać je wyłącznie na zimno.
Olej z rzepaku w Twojej kuchni
Olej tłoczony z nasion rzepaku na zimno wykazuje wiele właściwości, dzięki którym idealnie nadaje się do przygotowywania sałatek czy dressingów. Możesz nim także pokropić zupę krem, aby nadać jej więcej smaku (już po ugotowaniu). Doskonale skomponuje się ponadto z przyprawami takimi jak sól, pieprz ziołowy oraz musztarda.
Pamiętaj jednak, że ten produkt nie nadaje się do obróbki termicznej. Smażony czy nawet ugotowany nie tylko traci swoje drogocenne właściwości, ale wytwarza także potencjalnie niebezpieczne dla zdrowia substancje chemiczne.
Odpowiadając zatem na pytanie „zdecydować się na olej rzepakowy rafinowany czy nierafinowany?” należy stwierdzić, że wszystko zależy od finalnego zastosowania w kuchni.
Tłuszcz roślinny podczas odchudzania
Olej rzepakowy nie tylko nie jest przeciwwskazany osobom odchudzającym się, ale nawet sprzyja procesowi redukcji masy ciała. Wszystko to za sprawą optymalnej ilości kwasów nienasyconych.
Pomimo wysokiej kaloryczności (823 kcal na 100 ml) produkt ten cechuje się korzystnymi właściwościami dietetycznymi. Nie znaczy to, oczywiście, że stosowanie go w nadmiarze będzie dobrym pomysłem.
Zalecana ilość spożycia oleju rzepakowego dla przeciętnej osoby dorosłej wynosi 2 łyżki stołowe dziennie. Taka porcja pozwoli optymalnie wykorzystać jego prozdrowotne właściwości.
Jak dobrze wybrać olej?
Przejdźmy teraz do kolejnej kwestii, czyli tego, jak i gdzie kupić dobry olej rzepakowy. Przede wszystkim kluczowe jest to, aby wybrać produkt wykonany w 100% z rzepaku, bez domieszek innych tłuszczów czy chemicznych dodatków. Warto mieć to na uwadze zwłaszcza podczas wyboru artykułów rafinowanych.
Olej z rzepaku wysokiej jakości powinien pochodzić od sprawdzonego producenta. Postaw na produkty od zaufanego dostawcy, ponieważ taki tłuszcz produkowany jest w zgodzie z dobrą praktyką rolniczą z najwyższej klasy rzepaku. Nie musisz martwić się wtedy nawet minimalną zawartością szkodliwego kwasu erukowego.
Tak, jak wcześniej wspominaliśmy, to olej rzepakowy tłoczony na zimno jest olejem o lepszych właściwościach. Olej rafinowany jest zaś tańszy i zapewnia więcej możliwości codziennego wykorzystania go w kuchni. Dobór produktu uzależnij więc od jego przeznaczenia.
Zastosowanie oleju rzepakowego w kosmetyce i farmacji
Niezwykle korzystne właściwości produktu tłoczonego z rzepaku docenił też przemysł kosmetyczny i farmaceutyczny. Jest on wykorzystywany przede wszystkim do produkcji kremów i balsamów do ciała oraz włosów, a także przeróżnych suplementów diety.
Ponieważ jest to niewątpliwie ciekawe zagadnienie, zwrócimy teraz Twoją uwagę na wykorzystanie oleju rzepakowego w farmacji. Zachęcamy do sprawdzenia składu często przyjmowanych przez Ciebie suplementów – bardzo możliwe, że również i one go zawierają.
Olej rzepakowy w farmacji
Zastosowanie lecznicze i terapeutyczne rzepaku znalazło uznanie w oczach producentów suplementów diety, a nawet niektórych leków. Receptury te wykorzystują olej jako:
- substancję pomocniczą w lekach stosowanych zewnętrznie,
- składnik suplementów diety poprawiających odporność,
- rozpuszczalnik w niektórych lekach,
- składnik preparatów wspierających odchudzanie.
Olej rzepakowy w kosmetyce
Olej rzepakowy wykazuje także niezwykle korzystne właściwości kosmetyczne. Zawiera on między innymi kwas alfa-linolenowy, który działa kojąco i łagodzi stany zapalne. Witamina E z kolei niezwykle pozytywnie wpływa na skórę – staje się ona młodsza i bardziej elastyczna, hamowany jest proces powstawania zmarszczek. Witamina K dodatkowo rozjaśnia szarą cerę.
Olej tego rodzaju wykorzystywany jest do produkcji preparatów służących zarówno do pielęgnacji skóry, jak i włosów. Tym drugim wyjątkowe korzyści daje np. zabieg olejowania włosów, który jest szczególnie polecany blondynkom. Z kolei wcieranie produktu w okolice paznokci sprawia, że stają się one mocniejsze i bardziej odżywione.
Przeczytaj także: Aloes na włosy — domowa pielęgnacja na co dzień
Olej rzepakowy – właściwości i działanie pielęgnacyjne
Olej rzepakowy wykorzystuje się w kosmetyce do produkcji różnych preparatów, w tym:
- kremów,
- balsamów do ciała,
- szamponów,
- serów pod oczy,
- mydeł,
- peelingów kosmetycznych.
Warto wspomnieć, że choć w drogeriach można natrafić na różnego rodzaje kosmetyki zawierające olej, to nic nie stoi na przeszkodzie, by taki specyfik przygotować samodzielnie. Wykorzystaj właściwości kosmetyczne oleju rzepakowego do przygotowania domowych i w pełni naturalnych mydeł, odżywek czy balsamów do ciała.
Oleje roślinne w kuracji włosów
Jednym z podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych, jaki możesz przeprowadzić we własnym domu, jest olejowanie włosów. Poleca się go przede wszystkim tym, którzy nie są zadowoleni z obecnej kondycji kosmyków i chcieliby wydobyć ich młodzieńczy blask oraz naturalne piękno. Olej najlepiej sprawdzi się w przypadku włosów średnio i wysoko porowatych.
Przed wykonaniem takiego zabiegu, przygotuj:
- miseczkę z olejem nierafinowanym,
- czepek fryzjerski lub spinki (opcjonalnie),
- dodatkowe produkty wzmacniające efekt np. napary ziołowe, żel aloesowy, oliwę z oliwek czy hydrolat (opcjonalnie).
Olejowanie najlepiej wykonywać na włosach nieumytych. W pierwszej kolejności dokładnie je rozczesz. Dla wygody możesz wydzielić pojedyncze pasma, a pozostałe spiąć. Następnie delikatnie nakładaj olej (lub przygotowaną wcześniej mieszankę) na całą ich długość, pasmo po paśmie. Taką maskę pozostaw na włosach przez 30-45 minut, a następnie umyj je szamponem.
Zabieg przynosi naprawdę wiele korzyści, a zawarte w oleju rzepakowym witaminy i składniki mineralne sprawiają, że na pierwsze efekty nie trzeba czekać zbyt długo.
Dzięki olejowaniu włosy stają się elastyczne i bardziej sprężyste, a także odporne na zniszczenia. To świetny sposób zapobiegający ich łamaniu i wypadaniu.
Olej rzepakowy – podsumowanie
Olej rzepakowy ma naprawdę wiele pozytywnych właściwości – zarówno jeśli chodzi o jego wykorzystanie w kuchni, jak i w kosmetyce oraz farmacji. Nie wahaj się i już teraz włącz go do swojej codziennej diety lub przygotuj z niego domowe kosmetyki.
Niezależnie od tego, na jaki wariant oleju ostatecznie się zdecydujesz – otrzymasz świetny produkt, przewyższający jakością większość innych roślinnych tłuszczów, po stosunkowo niskiej cenie. Pamiętaj jednak, że najlepsze efekty da olej zakupiony u renomowanego producenta.