Kochana lub nienawidzona. Brukselka – wartości odżywcze, właściwości, przygotowanie

Brukselkę duża część społeczeństwa pomija w swoim jadłospisie oraz traktuje po macoszemu. Niechęć do regularnego zjadania niewielkiej kapustki zwykle wynika z nieprawidłowego sposobu jej przygotowywania, co sprawia, że jest gorzka. Tymczasem to niesamowita roślina, którą miłośnicy zdrowego odżywiania oraz dietetycy doceniają za skład chemiczny, który obfituje w najważniejsze dla organizmu witaminy, minerały czy też antyoksydacyjne związki chemiczne.

To niewielkie, zielone warzywo, wizualnie przypominające kapustę, które tak samo jak ona wyróżnia się specyficznym smakiem i zapachem, a także możliwością szerokiego zastosowania w kuchni. Zielona brukselka, niezależnie od formy podania, świetnie sprawdza się u osób przebywających na diecie redukcyjnej, a także wszystkich, którzy chcą poprawić swoje samopoczucie i zdrowie fizyczne. Jakie są najważniejsze właściwości brukselki? Jakie witaminy, minerały oraz wartości odżywcze skrywa to niewielkie, kapustne warzywo?

Co warto wiedzieć o brukselce? Pochodzenie, uprawa, jak rośnie

To coraz chętniej uprawiane warzywo, które dzięki niskim wymaganiom hodowlanym bardzo często pojawiają się w przydomowych warzywniakach oraz plantacjach. Uprawiane jest w celach sprzedażowych, niemniej jednak duża grupa producentów kupuje dojrzałe brukselki i zajmuje się ich mrożeniem i dopuszczeniem na półki sklepowe w takiej właśnie formie. 

Brukselka, a dokładniej kapusta brukselska z botanicznego punktu widzenia należy do grupy roślin kapustowatych. Jej nazwa pochodzi od miejsca powstania rośliny, czyli Belgii, Brukseli, gdzie została wyhodowana poprzez skrzyżowanie dzikiego, śródziemnomorskiego jarmużu wraz z powszechnie znaną kapustą głowiastą. Obecnie uprawiana jest przede wszystkim w Europie Zachodniej oraz Północnej, skąd importowana jest na najodleglejsze zakątki świata.

Brukselka z wyglądu przypomina kapustę, niemniej jednak nie jest jej miniaturową wersją. To najmłodsza odmiana tego warzywa, a jego cechą charakterystyczną jest specyficzny sposób wzrastania oraz zbioru. Jest rośliną dwuletnią, która w pierwszym roku po posadzeniu wytwarza dość wysoką, gęstą łodygę, która wykończona jest rozetą liści. W wytworzonych kątach liści na środkowej łodydze rozwijają się drobne, osiągające średnicę trzech lub czterech centymetrów główki kapusty, które są właśnie brukselką. Jedna roślina wytwarza od dwudziestu do siedemdziesięciu sztuk warzywa, co sprawia, że zbiory z jednego krzaka są naprawdę obfite.

Dodatkowo warto wiedzieć, że niezależnie od formy podania zachowuje zawarte w liściach witaminy i minerały, które niemal całkowicie wchłaniają się w jelitach do krwioobiegu. To główny powód, dla którego warto uzupełnić swój jadłospis o sałatkę, kanapkę czy zupę z brukselką.

Jak gotować brukselkę, żeby nie była gorzka? Przepis

Brukselkę się kocha lub nienawidzi. Wiele osób nie jest w stanie jej jeść, ze względu na skojarzenie z wyjątkowo nieprzyjemnym, bardzo gorzkim smakiem. Wynika to z nieprawidłowego sposobu jej przygotowywania, a właściwa obróbka termiczna sprawia, że zyskuje całkowicie odmienne walory smakowe. Dodatkowo przeciwnicy uskarżają się na nieprzyjemny zapach pojawiający się podczas gotowania, którego powstanie związane jest z zawartymi w recepturze brukselki związkami siarki.

Dobrą informacją jest fakt, że odpowiednie przygotowanie warzywa sprawia, że całkowicie pozbawione jest nieprzyjemnego zapachu oraz nielubianego smaku. Jak gotować brukselkę, by była smaczna oraz zachowała pełnie witamin i składników mineralnych?

1. Pierwszym krokiem powinno być solidne umycie główek w zimnej wodzie.
2. W razie konieczności należy usunąć z niewielkich kapustek żółte liście, które nie nadają się do spożycia.
3. Aby usprawnić cały proces, warto na jej trzonku zrobić nacięcie w formie litery X,
4. Brukselki należy ulokować w już gotującej się wodzie, która dla wyeliminowania gorzkiego smaku powinna mieć w sobie jedną łyżkę cukru oraz jedną łyżkę soli.
5. Garnek lub naczynie powinno pozostać bez przykrycia, bo nałożenie pokrywy mogłoby doprowadzić do nagromadzenia się nieprzyjemnego smaku wewnątrz liści.
6. Czas gotowania główek powinien wynosić nie więcej niż pięć lub sześć minut. Wydłużenie procesu sprawi, że brukselka będzie mało jędrna oraz rozgotowania.

Poza gotowaniem, warzywo może zostać przygotowane na parze lub pieczone w piekarniku. Znalezienie ulubionego dania lub sposobu przyrządzenia sprawi, że brukselka chętniej będzie gościła na talerzach.

Wartość odżywcza brukselki – jaki jest skład chemiczny liści?

Główki brukselki stanowią niedocenione źródło soli mineralnych, związków chemicznych i substancji witaminowych, które prozdrowotnie oraz leczniczo oddziałują na kondycję ustroju ludzkiego. Każdy liść, także po poddaniu obróbce termicznej, znajduje niemal wszystkie składniki, które są potrzebne organizmowi do zachowania dobrego zdrowia – zarówno natury psychicznej, jak i fizycznej.

Podobnie jak i inne rośliny krzyżowe, do których należy kalafior czy brokuł, brukselka zawiera przede wszystkim silne substancje przeciwutleniające, czyli sulforafan. To niezwykle ważny związek chemiczny, który odgrywa istotną rolę w ochronie antynowotworowej i zapewnia obronę przed nowotworem piersi, prostaty, płuc oraz jelit. Witaminy czy minerały zawarte w brukselce są całkowicie biozgodne z tkankami ustroju ludzkiego, dlatego ich wchłanianie, najlepiej w towarzystwie tłuszczówm jest niezwykle efektywne.

Poniższa tabelka dość szczegółowo przedstawia rozkład wartości odżywczych, które znajdują się zaledwie w stu gramach ugotowanej brukselki:    

W stu gramach ugotowanej brukselki bez dodatków znajduje się jedynie 48 kalorii. Oznacza to, że należy ona do grupy niskokalorycznych produktów spożywczych, które są idealne dla osób prowadzących dietę redukcyjną. Dodatkowo znajduje się w niej niewiele węglowodanów, a dość dużo błonnika, dlatego też brukselka bardzo często znajduje się na talerzu osób stosujących jadłospis low carb lub dietę ketogeniczną.

Jakie witaminy oraz sole mineralne zawarte są w brukselce? Składniki odżywcze

Kapusta brukselska przez dietetyków oraz biologów zajmujących się badaniem żywności jest uznawana za niezwykle zdrową. Specjaliści informują, że jej zjadanie w różnej formie prowadzi do efektywnego uzupełnienia najważniejszych dla zdrowia witamin oraz minerałów.

Aby uzmysłowić sobie, jak bardzo prozdrowotnie wpływa ona na kondycję fizyczną oraz psychiczną organizmu, warto dowiedzieć się, jakie minerały znajdują się w jej liściach (ilość minerałów podana jest na 100 gramów ugotowanej w osolonej wodzie brukselki):

• sód - 10 mg,
• potas - 416 mg,
• wapń - 55 mg,
• fosfor - 34mg,
• magnez - 22 mg,
• żelazo - 1 mg,
• jod - 1 µg,
• cynk - 0.42/0.33 mg. 

Poza niezbędnymi dla organizmu człowieka, łatwo wchłaniającymi się solami mineralnymi, kapusta brukselska zawiera liczne witaminy, które uzupełniają ich podać w diecie. W stu gramach brukselki można znaleźć:

• witaminę A - 76 µg,
• beta karoten - 445 µg,
• witaminę E - 0,89 mg,
• tiamina (witamina B1) - 0,08 mg,
• ryboflawina - 0,16 mg,
• niacyna (witamina B3) - 0,7 mg,
• kwas pantotenowy (witamina B5) - 0,19 mg,
• pirydoksyna (witamina B6) - 0,38 mg,
• witamina C - 100 mg,
• foliany - 130 µg,
• witamina K - 140 µg,
• kwas foliowy - 61/60 µg.

Substancje witaminowe zawarte w liściach i trzonie brukselki, ze względu na wysoką biozgodność z ustrojem ludzkim są doskonale wchłaniane do tkanek i komórek organizmu. Włączenie warzywa do codziennego jadłospisu daje szansę na uzupełnienie niedoborów, co przełoży się na poprawę kondycji fizycznej oraz samopoczucia.

Jak brukselka działa na organizm – najważniejsze właściwości odżywcze brukselki!

W składzie chemicznym kapusty brukselskiej znajdują się cenne dla zdrowia substancje oraz związki chemiczne, które prozdrowotnie, odżywczo oraz leczniczo oddziałują na ustrój ludzki. Sałatki, zupy, makarony, zapiekanki, nadzienie bułki czy też brukselka zjadana solo do doskonały sposób na szybkie uzupełnienie minerałów i witamin w krwioobiegu, czego efektem jest wspieranie jego kondycji fizycznej i psychicznej.

Dlaczego warto jeść brukselkę?

• wspieranie układu nerwowego - w liściach znajduje się sporo witamin z grupy B, a także magnez, które doskonale wspierają działanie układu nerwowego. W związku z tym powinny znaleźć się w diecie osób, które zmagają się z nerwicą, depresją czy też innymi schorzeniami układu nerwowego,
• działanie przeciwnowotworowe - brukselka zawiera duże ilości związku chemicznego: sulforafanu, który uznawany jest za silny antyoksydant o właściwościach przeciwnowotworowych. Jego zjadanie w łatwo przyswajalnej formie, czyli zapewnia ustrojowi ochronę przed zmianą kodu DNA komórek na nowotworowe,
• pozytywny wpływ na widzenie - zawiera duże ilości witaminy A, co oznacza, że doskonale wpływa na kondycję narządu wzroku. Regularne spożywanie daje szanse na poprawę widzenia, a także ochronę przed niebezpiecznymi zmianami rozwijającymi się w obrębie gałki ocznej,
• antyoksydacja organizmu - liście zawierają silne substancja antyoksydacyjne, które skutecznie zwalczają wolne rodniki, uszkadzające komórki i tkanki organizmu. Wpływa to zarówno na ochronę narządów wewnętrznych przed uszkodzeniem, jak i zapewnia dobry wygląd skóry, włosów i paznokci.

Brukselka wciąż pozostaje niedoceniona w społeczeństwie. W jej liściach znajdują się bardzo ważne dla zdrowia substancje witaminowe, mineralne oraz chemiczne, które doskonale wspierają kondycję organizmu człowieka. Odpowiednie przygotowanie niewielkich kapustek sprawi, że jej zjadanie będzie jedynie przyjemnością, a przestanie kojarzyć się z nieprzyjemnym zapachem czy intensywnie gorzkawym smakiem. Przepisy z brukselką są łatwe w przygotowaniu, a najważniejsze zasady, które zdradziliśmy wcześniej, pomogą stworzyć pyszne dania! Warto przetestować brukselkę z bułką tartą, brukselkowe zapiekanki czy kiszenie. Jak wszystkie kapusty – można ją jeść na surowo.