Jak suszyć owoce dzikiej róży - na herbatę i nie tylko

Wiedza o tym, jak suszyć owoce dzikiej róży, przyda się każdemu, kto szuka naturalnych rozwiązań poprawiających odporność i mających dobroczynny wpływ na zdrowie. Dzika róża jest rośliną o unikalnych właściwościach zdrowotnych, które warto poznać, aby móc czerpać z niej witaminy i inne substancje odżywcze, w które jest bogata.

Jeśli chcemy postawić na naturalne metody budowania odporności, warto zaopatrzyć domową spiżarnię w zioła i rośliny, które są nie tylko smaczne, ale i zdrowe. Suszona róża z pewnością powinna się wśród nich znaleźć, a nawet zasłużyć na wyróżnione miejsce. Proponujemy, aby zacząć przygodę od zdobycia wiedzy o tej niezwykłej roślinie.

Cenny krzew w zasięgu ręki

Rosa canina to roślina występująca w Polsce powszechnie. Większość z nas wie, jak wyglądają krzewinki. Bez problemu potrafimy rozpoznać ich kwiaty i owoce. Czy jej powszechność działa na korzyść? Oczywiście, że tak! Dzięki temu, że w zasadzie każdy ma dostęp do świeżych owoców, możliwe jest przygotowanie najwyższej jakości suszu i przetworów. Dla fanów rozwiązań łatwiejszych - polecamy zakup suszu wysokiej jakości, który także spełni swoją rolę. 

W przeciwieństwie do innych super food, które przed dotarciem do kraju muszą przebyć długą drogę, róża dostępna jest dla każdego. Unikamy w ten sposób ryzyka kupienia produktu zabezpieczonego substancjami konserwującymi i innymi chemikaliami, o których producenci wolą nie wspominać. Możliwość przygotowania suszu samodzielnie również przemawia na jej korzyść. 

Mając dostęp do wysokiej jakości owoców, warto dowiedzieć się, jak je suszyć, aby zachować ich właściwości i aby napary miały jak najwięcej cennych składników. Z powodzeniem możemy robić to w domowych warunkach – jest to prostsze niż mogłoby się wydawać. Przedstawimy kilka najważniejszych zasad, których przestrzeganie zapewni susz wysokiej jakości, który spokojnie można przechowywać do czasu kolejnych zbiorów.

Herbata z dzikiej róży a medycyna ludowa

Rośliny o leczniczych właściwościach znane są w medycynie ludowej od wieków. Podobnie jest w przypadku dzikiej róży. Wykorzystywano ją także w tradycyjnej polskiej kuchni. Jest ona rośliną o szerokim wachlarzu zastosowań. Znana już od czasów Hipokratesa czyli III w. p.n.e. Nazwę łacińską - rosa canina - zawdzięcza przekonaniu z czasów Pliniusza, że może pomagać w przypadku pogryzienia przez wściekłego psa. O jej właściwościach wiadomo od dawna, powszechnie występuje bowiem w wielu rejonach kontynentu europejskiego i północnej Afryki.

W Polsce każda szeptucha czy znachor doskonale wiedzieli, jak zrobić herbatę z dzikiej róży oraz przede wszystkim, jak suszyć owoce dzikiej róży. Podawano ją głównie przy przeziębieniach i stanach osłabienia odporności. Wiedziano już wtedy także o jej właściwościach moczopędnych i podawano przy problemach z układem moczowym. Już od dawna wywar polecany był do picia kobietom w ciąży i matkom karmiącym. Nie jest on jedyną znaną formą zastosowania tej cennej rośliny, wykorzystywano ją także do robienia okładów w przypadku oparzeń. Niemal od zawsze znane są także dobroczynne właściwości olejku eterycznego z jej płatków. 

Ludowe lecznictwo stosowało owoce tego niepozornego krzaczka jako remedium na wiele dolegliwości. Dziś także często sięgamy po różne preparaty zawierające w składzie różę. Dzieje się tak, gdyż ludowa mądrość niezwykle często okazuje się skuteczna. Czasy się zmieniają, ale mając do dyspozycji laboratoria, mamy możliwość sprawdzić, dlaczego naturalne preparaty działają i jakie substancje są odpowiedzialne za ich skuteczność.

Znane i mniej popularne właściwości suszu

W obecnych czasach coraz więcej osób sięga po naturalne produkty. Trend ten dotyczy żywności, kosmetyków i preparatów wpływających na zdrowie i kondycję. Róża ma zastosowanie w każdym z tych aspektów. Przyjrzyjmy się jej właściwościom, zdobyta wiedza z pewnością pozwoli na szersze spojrzenie i częstsze jej stosowanie. Do najważniejszych właściwości leczniczych i zastosowań owoców należą: 

• picie herbatek przy przeziębieniach i infekcjach,
• stosowanie profilaktyczne w celu poprawy odporności,
• działanie wspomagające w stanach osłabienia organizmu,
• w stanach przewlekłego zmęczenia i przepracowania,
• pomocniczo w walce z przewlekłym stresem,
• moczopędnie, w przypadku infekcji układu moczowego,
• przeciwdziałanie problemom przewodu pokarmowego,
• żółciopędnie w profilaktyce chorób wątroby,
• działanie przeciwzapalne w chorobach stawów,
• polecany jest kobietom w ciąży i karmiącym piersią

Płatki kwiatów także wykazują wiele ciekawych właściwości. Stosuje się je w przypadku podrażnień i stanów zapalnych skóry. Z płatków można wykonać także oleje, maceraty i wydobyć cenny olejek eteryczny. Ten ostatni wykazuje działanie uspokajające i poprawiające nastrój, w odpowiednim stężeniu może także łagodzić bóle głowy.

Tak szerokie zastosowanie całych kwiatów i poszczególnych jego części wynika z faktu, że zarówno płatki, jak i owoce róży posiadają wiele cennych składników o dobroczynnym działaniu.

Posiadając wiedzę o skuteczności działania, a przede wszystkim o potwierdzonym wpływie na odporność i kondycję organizmu, warto jak najczęściej korzystać z właściwości naszej rodzimej róży. Aby mieć pewność, że susz jest wysokiej jakości, możemy spróbować wykonać go sami i dowiedzieć się, jak suszyć owoce róży w domu. Odporność jest podstawą zdrowia, dlatego warto dbać o nią systematycznie.

Co kryją w sobie suszone owoce dzikiej róży – właściwości

To prawdziwa skarbnica witamin. Przede wszystkim jednak jest to wyjątkowo wartościowe źródło witaminy C. Największą sławę przyniosła im chyba II wojna światowa, kiedy to w Wielkiej Brytanii zaczęto masowo zbierać owoce, aby przeciwdziałać powstaniu niedoborów witaminy C w społeczeństwie. Wybór róży w tym przypadku był bardzo słuszny! Szacuje się, że aby pokryć dzienne zapotrzebowanie, wystarczą trzy owoce tej niepozornej rośliny. Zawartość witaminy C w owocach dziko rosnących róż przewyższa wielokrotnie jego zawartość w natce pietruszki, cytrusach czy czarnej porzeczce – uznawanych za najlepsze źródło kwasu askorbinowego. 

W dzisiejszych czasach skład badany jest wnikliwie przez naukowców. Wiadomo już, że poza kwasem askorbinowym jest źródłem witamin takich jak: A, B1, B2, B3, B6, K, E oraz kwasu foliowego. Zawiera także związki z grupy flawonoidów, karotenoidy, garbniki i pektyny.

Owoce są także źródłem makro i mikroelementów takich jak: magnez, wapń, potas, fosfor, żelazo, cynk czy mangan. Ciekawostką jest fakt, że farmaceutom udało się wyizolować z nich galaktolipid – substancję o działaniu przeciwzapalnym. Roślina ta jest dowodem na to, że natura sama przygotowuje dla nas lekarstwa. Warto czerpać z niej to, co najlepsze. 

Ważna rola witamin w organizmie

Kiedy wiadomo już, że jagody te są jadalne, a do tego posiadają wiele cennych witamin, warto zastanowić się, jak działają substancje w nich zawarte. Co sprawia, że witaminy są tak ważne w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu? Dlaczego warto zadbać o to, aby dostarczać witaminy w naturalnej formie i dowiedzieć się, jak je przygotować, aby nie straciły swoich właściwości?

Jak widać, wyróżniają się tu substancje o działaniu przeciwutleniającym i wspierającym walkę z wolnymi rodnikami. Przede wszystkim jednak należy traktować różę jako cenne źródło witaminy C, która wpływa pozytywnie na zdrowie i odporność. Warto jednak, abyśmy pamiętali, że witamina C wykazuje największą skuteczność, kiedy jest przyjmowana profilaktycznie i regularnie. W takim wypadku udowodnione zostało, że wpływa na skrócenie czasu przeziębienia, albo chroni całkowicie przed sezonowymi infekcjami. Jest to jeden z wielu powodów, dla których owoce róży powinny być stale obecne w naszych kuchniach. 

Jak suszyć owoce dzikiej róży – zacznij od zbiorów

Nie ma nic przyjemniejszego wieczorną porą niż parujący kubek, a w nim herbata z dzikiej róży. Jak zrobić najlepszą? Oczywiście z własnoręcznie wysuszonych owoców. Zadanie to nie jest tak trudne, jak mogłoby się wydawać. Z powodzeniem można robić to w domu – wystarczy do tego suszarka do owoców czy grzybów, a nawet najzwyklejszy piekarnik. Każdy może mieć w swoich zapasach własny susz, z którego ekstrakt jest nie tylko pyszny i aromatyczny, ale przede wszystkim pełen dobroczynnych składników z witaminą C na czele.

Krzaczki są bardzo popularne w Polsce i w całej Europie. Z pewnością większość z nas ma łatwy dostęp do takich roślin, albo też ma je na własnej działce. Warto wiedzieć, gdzie ich szukać. Rosną w zagajnikach na obrzeżach lasów, na miedzach przy polach oraz polnych drogach. Łatwo je znaleźć, a znakiem rozpoznawczym krzewów róży są zwiewne białe, albo różowe kwiaty. 

W przypadku zbiorów plonów przyrody pora roku ma niebagatelne znaczenie. Dlatego warto przestrzegać harmonogramu, aby zebrane owoce były pełnowartościowe. Dla płatków, które mają zastosowanie w kosmetyce, najlepszym czasem na zbiory jest sam początek ich kwitnienia. Podkreślić należy, że płatki powinny być suche. Nie zbierajmy ich w czasie deszczu, ani bezpośrednio po nim. Im młodsze kwiaty tym lepiej. Zwykle zbiera się je w kwietniu, czasem na początku maja.

Warto podkreślić, że owoce właściwe w przypadku dzikiej róży to to co zwykle identyfikujemy jako pestki. Płatki kwiatów wyrastają z tak zwanego owocu pozornego. Ma on kształt podłużny lub kulisty. Kiedy jest dojrzały, nabiera soczystej czerwonej barwy. Wewnątrz znajdują się owoce właściwe otoczone ostrymi włoskami, o barwie od jasnożółtej do żółtobrązowej. Suszymy je jednak w całości - czyli owoce pozorne wraz z zawartymi w nich owocami właściwymi. 

Aby zebrać kulki do przygotowania herbaty, należy poczekać na moment, kiedy będą dojrzałe, ale nadal jędrne i dość twarde. Miękkie mogą być już przejrzałe i ciężko je będzie nam ususzyć. Czas zbiorów to jesień, a konkretny termin zależy od indywidualnego krzewu – w zależności od długoterminowej pogody i wielu innych czynników dojrzałe owoce najlepsze do zbiorów na susz możemy spotkać od końca sierpnia do października. Warto podkreślić, że resztki nie zebrane przed pierwszymi przymrozkami nie muszą być skazane na zmarnowanie, doskonale nadają się do zrobienia nalewek.

Suszenie – kluczowe kwestie i pewne przepisy

Ważne jest to, aby owoce przeznaczone do wykonania suszu zebrane zostały w odpowiednim stadium dojrzałości. Czas pomiędzy zebraniem a poddaniem obróbce nie może być długi. W przeciwnym wypadku tracą nie tylko aromat, ale przede wszytki swoje właściwości. 

Najczęstszą metodą utrwalania jest suszenie dzikiej róży w piekarniku. Temperatura i czas nie są w tym wypadku bez znaczenia: 

• zebrane kuleczki myjemy i osuszamy;
• piekarnik nagrzewamy do 90 stopni C;
• w temperaturze 90 stopni suszymy owoce przez około 15 minut;
• co 10- 15 minut zmniejszamy temperaturę o 10 stopni C;
• suszenie jest zakończone po całkowitym wystudzeniu.

Opisana metoda jest oparta o doświadczenia polskiego badacza Stefana Mrożewskiego. Dzięki niej w 100 gramach uzyskać można nawet 4000 mg witaminy C. Warto podkreślić, że drzwi piekarnika powinny być delikatnie uchylone. 

Innym pewnym przepisem gwarantującym, że suszona róża będzie aromatyczna i pełna drogocennych składników, jest metoda tradycyjna wykorzystująca piekarnik: 

• suszenie rozpoczyna się w temperaturze 50–60 stopni C;
• pierwsza faza powinna trwać około 30 minut;
• następnie w temperaturze 40 stopni C należy doprowadzić proces do końca;
• wysuszone owoce rozpoznamy po tym, że kruszą się na skutek dotyku.

W tym wypadku susz jest bardzo aromatyczny i ma ciekawą, ciemną barwę. Tak powstały jest cennym źródłem witaminy C, ale także karotenoidów i związków polifenolowych.

Poza piekarnikiem możliwe jest także suszenie dzikiej róży w suszarce. W tym wypadku dużą rolę odgrywa jej model. Jeśli możliwe jest ustawienie w niej dokładnej temperatury, warto trzymać się zamieszczonych powyżej przepisów. 

Susząc różę, z kilograma można uzyskać około 50 g suszu. Należy go przechowywać w suchym i ciemnym miejscu. Pojemnik powinien być szczelny i chronić przed wpływem wilgoci. Dzięki temu produkt na długo zachowa swoje właściwości. 

Herbata z dzikiej róży – jak zrobić

Zapach i smak herbaty z róży jest wyborny sam w sobie. Susz doskonale nadaje się także do tworzenia mieszanek z innymi ziołami i suszonymi owocami. Można z niej przyrządzić esencje z różnymi dodatkami jak miód, imbir czy goździki, które urozmaicą smak i dodatkowo rozgrzeją.

Ponieważ cenne składniki nie lubią wysokich temperatur, herbaty nie powinno się zalewać wrzątkiem. Suszone owoce najlepiej zaparzyć w wodzie o temperaturze 80ºC. Powinno się ją parzyć pod przykryciem przez około 15 minut. Dzięki temu uzyskami rozgrzewający, aromatyczny napój pełen cennych składników.

Inną metodą przygotowania napoju na bazie suszu z owoców dzikiej róży jest tak zwana kąpiel wodna. Polega ona na zalaniu suszonych owoców niewielką ilością chłodnej wody i w zamkniętym pojemniku zostawienie na noc. Rano herbatę rozcieńczamy ciepłą, ale nie gorącą wodą. Pamiętajmy, że przed wypiciem napar warto przecedzić, aby uniknąć wypicia cząstek owoców.

Niezależnie od tego, na jaką formę się zdecydujemy, efekt będzie ucztą dla naszych zmysłów. Może także stać się codziennym rytuałem pomagającym wzmocnić układ odpornościowy. Herbata z owoców dzikiej róży jest bezpieczna i poleca się stosowanie jej nawet u dzieci i kobiet w ciąży. Docenienie tej cennej, choć niepozornej rośliny przynieść może wiele korzyści dla zdrowia ze względu na jej działanie wzmacniające. Warto zatem jak najszybciej przygotować swój pierwszy kubek pysznego napoju!