Suszona aronia - właściwości zdrowotne i zastosowanie w kuchni
Suszona aronia i jej właściwości znane są od wieków. To jeden z najchętniej uprawianych owoców. Znakomite soki, dżemy, herbatki to tylko część skarbów domowej spiżarni. Zaliczana jest do tzw. superfoods, czyli jedzenia o fenomenalnym wpływie na ludzki organizm. Jest niesamowitą rośliną - jej owoce są naturalnym lekarstwem na wiele chorób cywilizacyjnych.
Polska - lider w uprawie
Aronia czarnoowocowa pochodzi z Ameryki Północnej. Świetnie zadomowiła się w naszym klimacie. Krzewy aronii do tego stopnia dobrze czują się w Polsce, że nasz kraj stał się potentatem w ich uprawie. Jagody aronii należą do tej samej grupy owoców co jarzębina. Polski surowiec ma wysoką jakość i jest szeroko wykorzystywany w kosmetyce i farmacji, np.: do produkcji suplementów i kosmetyków przeciwstarzeniowych, wzmacniających wzrok i odporność.
Owoce aronii zbiera się wczesną jesienią. Nie ma przeciwwskazań, aby jeść je na surowo, choć opinie o ich smaku są różne. Owoce najczęściej przetwarza się na sok, konfitury oraz nalewkę. Jeśli nie mamy dostępu do świeżych owoców lub ich przetworów, to warto sięgać po suszone. Właściwości i zastosowanie aronii mogą zaskoczyć niejednego.
Prozdrowotne właściwości aronii
Owoce aronii nadają się do spożycia dopiero, kiedy są w pełni dojrzałe. Tylko wtedy są zdrowe. Zebrane przedwcześnie wykazują właściwości lekko trujące. Warto wiedzieć, że aronia zmienia barwę na czarną, zanim owoce całkowicie dojrzeją. Najsilniejsze działanie lecznicze mają świeże owoce i świeżo wyciśnięty z nich sok.
Małe niepozorne kulki o czarnym kolorze kryją w sobie niezwykłe bogactwo cennych dla zdrowia składników. Aronia daje dla organizmu bardzo silny oręż w walce z chorobami cywilizacyjnymi, takimi jak miażdżyca i nowotwory. Wszystko dlatego, że, choć cierpkie w smaku, są bogate w bioaktywne związki roślinne i witaminy o korzystnym wpływie na zdrowie. Właściwości lecznicze aronii czarnej znały już nasze prababcie, a od wielu lat potwierdza je nauka.
Na co pomaga aronia? Właściwości lecznicze
Owoce te są źródłem ważnych minerałów. Mają ogromne znaczenie dla zdrowia osób zmagających się z chorobami nowotworowymi. Jest potwierdzone naukowo, że dzięki swojemu potencjałowi przeciwutleniającemu łagodzą skutki chemioterapii i radioterapii. Jedną z właściwości zdrowotnych aronii jest fakt zawierania przeciwutleniaczy, które chronią organizm przed wolnymi rodnikami – związkami, które mogą przyczyniać się rozwoju chorób nowotworowych.
Na co jeszcze pomaga aronia? Katalog jej dobroczynnego wpływu na zdrowie jest bardzo długi. Powinny po nią jak najczęściej sięgać osoby, które dużo pracują przy komputerze lub używają go przez wiele godzin do gier, przeglądania internetu czy oglądania filmów. Aronia pomaga w regeneracji narządu wzroku przez poprawianie ukrwienia. Niweluje skutki promieniowania monitorów.
Spożywanie aronii poprawia również wygląd zewnętrzny, ponieważ owoc ten hamuje procesy starzenia, działa regenerująco na skórę, włosy i paznokcie oraz przeciwdziała otyłości. Odżywia organizm człowieka, odmładza go, działa regenerująco na skórę, włosy i paznokcie. Ważny podkreślenia jest fakt, iż owoc przynosi młodość, hamując procesy starzenia się skóry.
Szczegółowe działanie aronii na organizm
To kopalnia wartościowych składników. Wprowadzenie jej do diety przyczynia się do lepszego samopoczucia i zdrowia. Działanie aronii na organizm jest wielostronne. Owoce uodporniają także na promieniowanie ultrafioletowe. Jest czymś oczywistym, że nie należy ich traktować jako zamiennika kremów z filtrem ochronnym, ale wspomagają znacząco mechanizmy obronne skóry.
Aronię można stosować również w profilaktyce chorób neurodegeneracyjnych. Wspomniane owoce stanowią remedium na problemy z pamięcią i koncentracją. Poprawiają elastyczność naczyń, przez co mózg jest lepiej ukrwiony.
Aronia zawiera rutynę i antocyjany, które wzmacniają naczynia krwionośne i przyczyniają się do obniżenia ciśnienia tętniczego krwi.
Zjedzenie aronii i przetworów to dobry sposób na ochronę oczu przed zaćmą i jaskrą. Właściwości suszonej aronii są podobne do świeżych owoców – zapewniają znacznie lepsze funkcjonowanie układu krążenia i serca. Z kolei picie soku z aronii zalecane jest w przypadku zapalenia pęcherza - zakwasza on mocz i hamuje rozmnażanie się bakterii.
Flawonoidy i witaminy w aronii
Aronia zawiera dużo witaminy P, czyli bioflawonoidy – to substancje, barwniki, które nadające kolor owocom. Powyższe związki pełnią funkcje ochronne owocom - chronią rośliny przed bakteriami, wirusami i grzybami, a także przed szkodliwym działaniem słońca i inwazją insektów. Kiedy zjadamy bioflawonoidy z owocami i warzywami zaczynają pracować także w naszym organizmie. Działają jak witaminy i są cennymi przeciwutleniaczami. W aronii występują:
- kwercetyna,
- katechiny,
- antocyjany,
- leukocyjany,
Bioflawonoidy poprawiają wchłanianie i działanie witaminy C, która z kolei wpływa korzystnie na działanie innego przeciwutleniacza - witaminy E. Jakie jeszcze witaminy ma aronia? Owoce aronii zawierają także witaminę C, B3,B2,B9 (kwas foliowy, niezbędny dla kobiet planujących ciążę i będących w pierwszym trymestrze ciąży).
W aronii zawarte są również cenne minerały, np.: wapń, żelazo, miedź, molibden, mangan, jod, bor. Antocyjany, w które jest bogata, ograniczają także utlenianie lipidów, obniżają poziom złego cholesterolu.
Działanie odchudzające aronii - jak spożywać, by chudnąć?
Osoby, które narzekają na nadwagę, szukają sposobu na schudnięcie. Właściwa dieta bogata w owoce mające w składzie substancje ułatwiające spalanie tłuszczów to dobry sposób na zrzucenie wagi. Wykorzystanie jagód znacząco zmniejsza ilość tłuszczu trzewnego. Co więcej, zmniejsza też poziom lipoproteiny LDL oraz ilość glukozy we krwi.
Aronia zawiera substancje wspomagające kształtowanie sylwetki, takie jak: kwas karnozynowy, kwas ursolowy, l-cytrulina. Warto wspomnieć o działaniu fenoli takich, jak cyjanidyno-3-galaktozyd, cyjanidyno-3-arbinozyd, jak i cyjanidyno-3-glukozyd. Dzięki nim jest możliwe ograniczanie wchłaniania tłuszczu w przewodzie pokarmowym.
Uważa się, że aronia wykazuje działanie wspomagające wrażliwość tkanek na działanie insuliny, ale ta kwestia wymaga dalszych badań naukowych. Mimo to działanie odchudzające aronii jest pewne. Omawiany owoc jest przydatnym elementem w leczeniu otyłości. Ma stosunkowo mało kalorii. 100 gramów dostarcza tylko 45 - 50 kcal, jednak w suszonym smakołyku to już 324 kalorii.
Ma jednak silne właściwości oczyszczające i antyoksydacyjne, co jest szczególnie ważne w czasie odchudzania. Schudnięcie jest możliwe tylko wtedy, kiedy organizm jest oczyszczony z toksyn. Poza tym owoce te wzmacniają odporność. W trakcie diety redukującej wagę człowiek potrzebuje wielu witamin i związków mineralnych. To kolejny powód, aby do tego wielkiego wyzwania, jakim jest zrzucenie wagi, włączyć aronię.
Owoce zawierają żelazo i potas, dzięki czemu zapobiegają anemii. Posiadają też kwasy omega 3, niacynę, fosfor, selen czy miedź i sporo błonnika. W czasie odchudzania warto jeść same owoce lub pić sok z aronii. Wiadomo, że świeże owoce są dostępne stosunkowo krótko. Jeżeli decydujemy się na picie soku, to najlepiej robionego w domu. Oczywiście, sok nie może być dosładzany. Aronia na odchudzanie może być również dodawana do sałatek i surówek.
Suszone owoce aronii. Właściwości i zastosowanie
Aby w pełni odczuć właściwości i działanie aronii, nie wystarczy jeść jej owoców w sezonie. To stanowczo za mało. W pozostałe dni roku, warto włączyć je do diety. Powinno się wybierać jedynie produkty, do których nie zostały dodane żadne konserwanty lub suszyć owoce w domu, np.: w suszarce do owoców.
Jakie właściwości ma aronia suszona?
Jest ich naprawdę sporo, więc nie bez powodu jest uznawana za jeden z najzdrowszych owoców. Nazywana również czarną jarzębiną, bogata jest w żelazo, duże ilości flawonoidów, witaminę C i błonnik. Ma silne działanie przeciwzapalne, wzmacnia system odpornościowy. Chroni komórki, tkanki i naczynia, poprawiając krążenie i reguluje ciśnienie krwi oraz wspomaga usuwanie wolnych rodników z organizmu. Dzięki temu ułatwia przemianę materii, reguluje gospodarkę tłuszczową.
Suszona aronia łagodzą dolegliwości w chorobach trzustki i wątroby. Do właściwości suszonej aronii należy też usuwanie z organizmu szkodliwych metali ciężkich, takich jak ołów, które gromadzą się w wyniku wpływu zanieczyszczonego środowiska, oraz uodparnianie skóry na szkodliwe działanie słonecznych promieni UV. Antyoksydanty pomagają zmniejszyć ryzyko zachorowania na takie choroby cywilizacyjne jak nowotwory i cukrzyca. Także dzięki antyoksydantom maleje ryzyko wystąpienia chorób neurologicznych oraz schorzeń serca. Z kolei wysokie stężenie przeciwutleniaczy spowalnia procesy starzenia.
Aronia zawiera wyższe stężenie flawonoidów i przeciwutleniaczy niż każdy inny produkt pochodzenia naturalnego.
Suszona aronia w proszku
W sklepach można spotkać również czarną aronię w proszku. Jest to świetny dodatek do herbaty i deserów. Właściwości ma takie same jak w suszonej postaci.
Jak w kuchni zastosować suszoną aronię w proszku? Najlepiej wymieszać ją wymieszać z ulubionym mlekiem, jogurtem, sokiem lub dodać do płatków, deserów lub sałatek. Wystarczy dodać dwie łyżki suszonej aronii w proszku do ulubionej potrawy i już nasz organizm odczuje korzyści zdrowotne.
Można z niej zrobić ciepły napój - łyżeczkę mielonej aronii nasypać do filiżanki (200 - 250 ml) i zalać wrzątkiem. Posłodzić do smaku i poczekać, aż osad opadnie. Do przygotowania owocowej herbatki z aronii można użyć zaparzacza do herbaty.
Mielona aronia jest też znakomitym dodatkiem do sosu mięsnego. Trzeba tylko proszek zalać niewielką ilością wody.
Co można zrobić z suszonej aronii? Przepisy na przetwory i nie tylko
Suszona aronia znajduje zastosowanie do musli, potraw mlecznych i jako dodatek do wypieków lub jako przekąska, kiedy mamy ochotę na coś smacznego, a nie chcemy jeść słodyczy i słodkich potraw.
Grubo rozdrobnioną aronię można pić jako herbatkę albo dodać do kakao. Nadaje się też do poprawy smaku soli, octu i musztardy. To świetny dodatek do ciasta.
Ciasto
Do wykonania ciasta z aronią i porzeczkami potrzebujemy:
- 4 szklanki mąki
- 1 szklanka cukru
- opakowanie cukru wanilinowego
- 250 g margaryny
- 5 jajek
- 100 ml mleka
- 1 i 1/5 łyżeczki proszku do pieczenia
- 100 g kandyzowanej porzeczki
- 100 g kandyzowanej aronii
- Kruszonka:
- 80 g maki
- 40 g masła
- 40 cukru
- Na początku prac nad ciastem rozpuszczamy margarynę, a następnie studzimy.
- Jajka ucieramy z cukrem i cukrem wanilinowym.
- Później dodajemy do nich przesianą mąkę, proszek do pieczenia i margarynę. Ucieramy.
- Na koniec dodajemy mleko i miksujemy na jednolite ciasto.
- Przelewamy je do wyłożonej papierem do pieczenia formy i posypujemy owocami.
- Można wykonać kruszonkę mąki, cukru i masła, którą następnie posypujemy ciasto z owocami.
- Pieczemy w dobrze nagrzanym piekarniku w 160°C około 50 minut.
Dodatek obiadowy
Mięso i owoce to zawsze świetne połączenie. Karpia w sosie z aronii można zrobić nie tylko na święta, czy na Sylwestra. Ryby plus aronia to świetne smakowo i wartościowe zdrowotnie połączenie. Do wykonania potrawy potrzebujemy:
- ½ kg fileta z karpia
- sól do smaku
- pieprz cytrynowy
- cytryna
- bułka tarta 4 łyżki
- mąka 2 łyżki
- przyprawa do grilla 1 płaska łyżka
- jajka 2 szt.
- oliwa z oliwek do smażenia
sos
- suszona lub przymrożona aronia
- cukier do smaku
- 4-5 goździków
- sok z cytryny
- Filety kroimy w paski, posypujemy pieprzem, solą i startą skórką z cytryny wcześniej sparzoną wrzącą wodą. Wstawiamy do lodówki na dwie godziny.
- W międzyczasie przygotowujemy panierkę, mieszamy razem bułką tartą, mąką i przyprawą do grilla.
- Rybę należy maczać w rozmąconym jajku, panierować i smażyć na rozgrzanej oliwie z obu stron na złoty kolor.
- Przygotowujemy sos - zasypujemy suszoną lub mrożoną aronię cukrem i podgrzewamy, cały czas mieszając, by się nie przypalała, do momentu rozpuszczenia cukru, ok. 10 minut.
- W trakcie gotowanie dodajemy goździki i próbujemy, czy aronia straciła swą surowość.
- Pod koniec dodajemy sok z cytryny, mieszamy i zestawiam z ognia. Można zmiksować.
- Na talerzu podajemy rybę i ładnie ozdabiamy sosem. Piękny kolor sosu i ryby zachęcają do spróbowania potrawy i sprawiają, że nawet dzieci, które zazwyczaj nie lubią ryby, tym razem zjedzą karpia ze smakiem.
Ocet jabłkowo-aroniowy
Zazwyczaj octy owocowe robi się z jabłek lub winogron. Jednak nic nie stoi na przeszkodzie, aby zmienić trochę recepturę i dodać suszonej aronii. Ocet zyska nie tylko inny kolor, ale także smak i właściwości zdrowotne – zyskuje witaminę C i wspomaga i układ krwionośny. Taki ocet można przyrządzić o każdej porze roku. Do jego przygotowania potrzebujemy:
- 1 łyżka suszonej aronii
- 1 łyżka suszonej porzeczki
- 1 jabłko
- 1 łyżka cukru
- 1 szklanka ciepłej przegotowanej wody
- Przyrządzanie octu rozpoczynamy od dokładnego umycia owoców. Następnie jabłko obieramy ze skórki, kroimy na pół i pozbawiamy gniazd nasiennych. Kroimy na mniejsze kawałki.
- Do wyparzonego słoika o pojemności około 500 ml, przekładamy owoce, które przesypujemy cukrem. Odstawiamy na kilka minut w ciepłe miejsce np. blisko kaloryfera. Na dnie słoika cukier powinien się rozpuścić.
- Gdy cukier się rozpuścił, na wierzchu słoika układamy skórkę z jabłka - zalewamy ciepłą wodą i odstawiamy w ciepłe, ciemne miejsce.
- W słoiku pozostawiamy około 2 cm wolnego miejsca - podczas fermentacji będzie zwiększać się objętość.
- Przez 2 tygodnie codziennie mieszamy.
- Po tym czasie, za pomocą lejka i filtra od kawy przecedzamy ocet, który już jest gotowy do spożycia.
Dżem z aronii i innych owoców
Aronia najlepiej sprawdza się jako surowiec na słodkie smarowidło. To świetny dodatek do wielu deserów, chociaż dzieci najbardziej lubią go wyjadać ze słoika lub jeść z nim kanapki. Warto wykorzystać sezon na owoce i zrobić jak najwięcej przetworów z aronii. Domowe wyroby mają najlepszy smak i bez obaw można je podać dzieciom. Aby przygotować taki przysmak, potrzebujemy zaledwie kilku produktów:
- owoce aronii 1/2 kg
- truskawki 1/2 kg lub maliny
- jabłka 1/2 kg
- cukier 60-80 dag
- sok z cytryny 4 łyżki
- laska wanilii 1 szt
- opcjonalnie gruszki
- Warto wiedzieć, że przed robieniem zapraw ze świeżej aronii trzeba owoce na dobę zamrozić, aby pozbyć się ich goryczki.
- Przygotowanie rozpoczynamy od rozmrożenia owoców. Najprościej zrobić to przelewając je gorącą wodą.
- Tak przygotowane owoce wsypujemy do garnka z grubym dnem, rozgniatamy tłuczkiem do ziemniaków. Dodajemy cukier i mieszamy.
- Gotujemy przez 20 minut.
- Następnie należy wsypać truskawki lub inne owoce (najlepiej mrożone), dodajemy sok z cytryny oraz wydrążone ziarenka z laski wanilii.
- Jabłka należy obrać, usunąć gniazda nasienne, zetrzeć na tarce o dużych oczkach, połączyć z aronią i truskawkami.
- Miksturę gotujemy około 1 godziny, odkładamy do następnego dnia (można dodać więcej lub mniej cukru w zależności od słodkości owoców).
- Nazajutrz jeszcze raz gotujemy, tym razem do uzyskania odpowiedniej gęstości.
- Gorący produkt przekładamy do słoiczków, zakręcamy zakrętki i wkładamy na 20 minut do nagrzanego do 110 - 120 stopni piekarnika.
Dodatek owocowy do aronii możemy wybierać dowolnie, w zależności od tego, które owoce lubimy najbardziej.
Aronia jest trochę zapomniana. Cierpki smak nie każdemu odpowiada. Jednak warto do niej powrócić ze względu na jej cenne właściwości zdrowotne i łatwość w uprawie.