Naturalny olejek bergamotowy – właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania

Powrót do naturalnych sposobów zapobiegania różnym chorobom to krok w dobrym kierunku. W końcu natura najlepiej wie, co dla człowieka najlepsze i daje nam wszystko, czego potrzebujemy, aby w sposób mądry i rozsądny, a jednocześnie smaczny i pachnący, chronić swoje zdrowie. Leki oparte na roślinach bywają lepsze dla organizmu niż medykamenty wyprodukowane ze sztucznych związków. Leki pozyskiwane z ziół, owoców czy warzyw mogą poprawić samopoczucie i zdrowie. Jedną z tysięcy roślin leczniczych jest owoc cytryńca bergamoty (citrus bergamia).

Najważniejsze informacje o bergamotce

Drzewa wydające ten owoc uprawiane są głównie w Kalabrii we Włoszech, choć pochodzenie tej rośliny sięga Azji południowo-wschodniej. Olejek bergamotowy produkowany jest również na Wybrzeżu Kości Słoniowej, w Argentynie, a także w Turcji, Brazylii oraz w Maroku, choć oczywiście w znacznie mniejszych ilościach niż we Włoszech . Wytwarzany tam olejek eteryczny został nawet nazwany od nazwy miasta Bergamo w Lombardii. To olejek cytrusowy. Ma zielono-żółtą barwę i zawiera w sobie takie substancje lotne jak limonen, linalol, bergapten, cytropten, bergamotyna. 

Pozyskuje się go z dojrzałych skórek owoców zrywanych z drzewa bergamotowego. Dorasta ono wysokość do 4 metrów. Zbiory owoców odbywają się w zimie – od grudnia do marca. Starsze drzewa (powyżej 12 lat) potrafią wydać nawet 800 owoców. Odrobinę gorszej jakości olejek uzyskuje się z pozostałości po pierwszym wytłaczaniu oraz z owoców, które opadły z drzew przed osiągnięciem dojrzałości lub pod wpływem niekorzystnych warunków atmosferycznych. Do wytłaczania olejku używa się specjalnych, groźnie wyglądających maszyn, zbudowanych z tarcz zaopatrzonych w kolce i ostrza. Po przejściu owoców przez maszynę powstaje miazga, którą następnie poddaje się odsączeniu i destylacji z parą wodną.

Świeżo wyciśnięty olejek ma żółtawą lub brunatną barwę. Główne składniki olejku to octan linalolu (ester o cytrusowym aromacie pomarańczy) i linalol (alifatyczny alkohol terpenowy pachnący jak konwalia).

Ogólne właściwości lecznicze olejku bergamotowego

Podobnie jak inne olejki cytrusowe ma szereg właściwości leczniczych. Jest także naturalnym środkiem pielęgnacyjnym. Ma tak wielki zakres działania, że praktycznie każdy może z niego skorzystać na swoje konkretne dolegliwości i przekonać się o jego dobroczynnym wpływie na organizm. Wśród najbardziej znanych działań leczniczych omawianego olejku wymienia się m.in.: 

• wspomaganie układu trawiennego,
• niwelowanie nieprzyjemnego zapachu skóry,
• uwalnianie od emocjonalnego bólu,
• łagodzenie bólu mięśni i stawów,
• zmniejszanie gorączki,
• działanie tonizujące i chłodzące,
• łagodzenie podrażnienia i stanów zapalnych skóry,
• naturalne oczyszczanie skóry tłustej i problematycznej,
• wspomaganie leczenia kaszlu,
• łagodzenie stresu, niepokoju i stanów depresyjnych,
• dezynfekcja i ochrona przed infekcjami górnych dróg oddechowych,
• pozytywne działanie na popęd seksualny – poprawia ukrwienie narządów płciowych i zwiększa ich wrażliwość na bodźce,
• wzmocnienie układu nerwowego,
• obniżenie ciśnienia krwi
• działanie przeciwbakteryjne
• działanie antyseptyczne.

Dzięki tym wszystkim właściwościom olejek bergamotowy znajduje ogromne zastosowanie w domowych terapiach leczniczych i pielęgnacyjnych.

Olej z bergamoty jako składnik perfum i leków

Ten olejek zapachowy jest bardzo częstym składnikiem wielu kompozycji aromatycznych perfum. Wynika to z faktu, że posiada cenną zdolność do równoważenia mieszanki zapachów, a także harmonizowania wszystkich esencji. Jest bardzo ceniony w aromaterapii i stosowany głównie w celu poprawy nastroju i złagodzenia stresu. Odpręża i łagodzi stany napięcia. Przywodzi na myśl smak gorzkiej pomarańczy i cytryny. Olejek bergamotka ma również właściwości podobne do olejku grejpfrutowego – jest aseptyczny, przeciwgrzybiczy, przeciwskurczowy i przeciwbólowy. W połączeniu z szamponem lub maską do włosów może zmniejszyć ich elektryzowanie i złagodzić podrażnienia skóry głowy. Jego regularne stosowanie zapewnia włosom witalność i blask oraz zapobiega przetłuszczaniu. Pozostawia na kosmykach piękny i lubiany aromat cytrusów. Łagodzi napięcie nerwowe. Wystarczy dodać go do kąpieli, a stres spowodowany ciężkim dniem znika w jednej chwili. Taki relaks to cudowna sprawa i ukojenie dla zmysłów.

Co więcej, to naturalny dezodorant i odświeżacz powietrza. Wystarczy dodać kilka kropli do nawilżacza powietrza lub wymieszać z ciepłą wodą, rozpylić w pomieszczeniu. Uraczy domowników pięknym zapachem i poprawi samopoczucie do końca dnia. Niweluje również nieprzyjemny zapach ciała.

Piękny zapach to nie jedyny powód wykorzystania go przez przemysł farmaceutyczny. Ma on zdolność do tłumienia nieprzyjemnych zapachów produktów leczniczych. Zapach leków też ma wpływ na jego zażywanie przez pacjentów. Olejek pięknie pachnie, więc z leków unosi się przyjemny aromat, co oznacza, że pacjentowi łatwiej jest go przyjąć. Kolejnym powodem zastosowania go jako dodatku do leków są jego cenne właściwości antyseptyczne i przeciwbakteryjne. 

Olejek bergamotowy na problemy skórne

Skóra to nieustanny obiekt troski, zwłaszcza u kobiet. Opryszczki, nadmierne pocenie się, infekcje bakteryjne i grzybicze, trądzik, zmarszczki, przebarwienia to przecież nic przyjemnego i każdy chce zwalczyć takie zmiany. Olejek bergamotowy to znakomity oręż w radzeniu sobie z powyższymi problemami. Zalecany jest także do pielęgnacji skóry trądzikowej, gdyż delikatnie oczyszcza stany zapalne i zapobiega rozprzestrzenianiu się wyprysków. Należy stosować niewielkie ilości poprzez dodanie kilku kropli do oleju nośnikowego lub kremu. Po niedługim czasie zauważmy pozytywne zmiany na skórze i ustępowanie trądziku. Należy stosować olejek bergamotowy zewnętrznie. Z jego dodatkiem można wykonywać masaże, inhalacje, kompresy i kąpiele. W celu pozbycia się podrażnienia na skórze wystarczy na wacik kosmetyczny nałożyć 5 kropli rozcieńczonego w oleju bazowym olejku eterycznego z bergamotki i przykładać na zainfekowane miejsca na skórze. Można również dodać 10 kropli olejku z bergamotki do kąpieli. W tej sytuacji olejek poprawia stan skóry i pozytywnie wpływa na nastój człowieka i jego równowagę hormonalną.

Jako płyn do pukania ust

Olejek eteryczny z bergamotki znajduje zastosowanie leczeniu i ochronie jamy ustnej. Usuwa zarazki z zębów. Producenci wykorzystują go jako składnik płynu do płukania ust. Dzięki regularnemu stosowaniu może pomóc chronić zęby przed groźną chorobą, czyli próchnicą i pojawianiem się ubytków. Wynika to z właściwości przeciwbakteryjnych, które czynią go pożytecznym narzędziem w walce z ubytkami i pomagają uchronić człowieka przed długim i przecież niezbyt przyjemnym leczeniem stomatologicznym. Dwie-trzy krople olejku eterycznego z bergamotki należy połączyć z olejem kokosowym, wetrzeć w zęby i dziąsła lub dodać go do pasty do zębów.

Naturalny olejek do walki z objawami depresji

Depresja to choroba trudna, niezwykle wyczerpująca. Może się objawiać na różne sposoby. Najczęściej pacjenci skarżą się na zmęczenie, smutny nastrój, niski popęd seksualny, brak apetytu, poczucie bezradności oraz niechęć do spędzania czasu ze znajomymi, lęki, poczucie osamotnienia i niezrozumienia.

Wiele naturalnych środków skutecznie w pomagać w podobnych sytuacjach, zwłaszcza w początkowym okresie choroby. Olejek bergamotka posiada właściwości antydepresyjne oraz stymulujące. Może pomóc przywrócić uczucie radości, świeżości dodać energii i chęci do działania, a dodatkowo poprawić krążenie krwi. Do jego zastosowania wystarczy 2-3 krople połączyć z niewielką ilością oleju kokosowego. Całość po zmieszaniu w dłoniach rozprowadza się w okolicach czoła i nosa. Aromat olejku należy powoli wdychać. Podobny efekt uzyskamy, smarując nim powierzchnię stóp oraz brzucha. Jest oczywiste, że olejek nie jest terapią depresji, pomaga na jakiś czas uzyskać lepszy nastrój. Nie zastąpi standardowego leczenia. Jeżeli komuś pomaga i osoba nie ma przeciwwskazań do stosowania, to może go stosować i wspomagać w ten sposób dojście do zdrowia. Depresję leczy się dość długo, a każdy środek, który pomaga, jest warty uwagi. W końcu to choroba społeczna. Niestety, lubi nawracać i powoduje niemałe szkody w psychice człowieka.

Na poprawę nastroju

Nie każdy smutek jest depresją, ale długotrwały stres i niepokój też nie są dobre dla ludzkiej psychiki. Kiedy długo zmagamy się ze stresem, dobrze jest zastosować olejek bergamotowy, który posiada właściwości rozluźniające, pomaga w zmniejszeniu napięcia nerwowego. Dzieje się tak, dlatego że skutecznie stymuluje hormony, takie jak  dopamina czy serotonina, które odpowiedzialne są za odczuwanie spokoju oraz relaksu. Zapach bergamotki daje uczucie spokoju oraz zadowolenia.

Ochrona przed tężcem

Chociaż przed tężcem chronią szczepienia, to wciąż zdarzają się zachorowania. Do zakażenia dochodzi poprzez zabrudzoną ranę. Jeżeli bakteria tężca dostanie się głębiej do rany, to zaczyna produkować toksyny, które dostają się do krwioobiegu. Jedną z właściwości olejku bergamotowego jest działanie dezynfekujące oraz antyseptyczne. Najprościej rzecz ujmując ma on zdolność do zabijania bakterii prowadzących do infekcji. Zawarte w roślinie substancje aktywne skutecznie chronią rany przed niebezpiecznym zakażeniem, a więc przed rozwojem tężca.

W przypadku rany należy na wacik kosmetyczny nałożyć 5 kropli olejku bergamotowego i delikatnie, ale niezwykle dokładnie wetrzeć go w zainfekowane miejsce.

Na kłopoty z gardłem

Przeziębienia i kłopoty z gardłem występują tak często, że mamy dość aptecznych syropów i tabletek. Nic dziwnego, że szukamy czegoś, co da szybką ulgę w bólu gardła i zwalczy uciążliwy kaszel. Do domowych, powszechnie znanych sposobów radzenia sobie z przeziębieniem, warto dopisać olejek eteryczny z bergamotki, który jest naturalnym środkiem przeciwbólowym i aseptycznym. Jest bardzo skuteczny w leczeniu dolegliwości gardłowych, ponieważ łagodzi zatory oraz problemy z układem oddychania. Rozluźnia flegmę oraz śluz w drogach oddechowych, co pomaga organizmowi w wyeliminowaniu niepożądanych substancji podczas kichania i kaszlu. Ponadto usuwa zarazki i toksyny, które rozwijają się w drogach oddechowych i powodują infekcje.

W celu leczenia przeziębień najskuteczniejsze są kąpiele parowe i aromaterapia omawianym olejem. Skuteczne jest także nałożenie 5 kropli na dłonie i zmieszanie go z olejem słonecznikowym. Tak przygotowaną miksturą masujemy nos i usta. Można także spróbować nałożyć na klatkę piersiową. 

Zasady bezpieczeństwa w stosowaniu olejku oraz przeciwwskazania

Olejek bergamotowy jako produkt naturalny jest bezpieczny dla większości użytkowników, o ile stosuje się go zgodnie z przeznaczeniem. Przed jego zastosowaniem zawsze należy zapoznać się ze wskazówkami producenta bądź specjalisty. Nie należy go używać bez wstępnego rozcieńczenia, ponieważ ze względu na silne działanie może spowodować podrażnienia. Po zastosowaniu na skórę powinno się unikać ekspozycji na promieniowanie UV, więc najlepiej stosować go wieczorem, kiedy już nie planujemy wyjścia z domu. Olejek bergamotowy może zwiększyć wrażliwość organizmu na światło słoneczne. Miejscowe jego stosowanie wraz z lekami (antybiotyk), które powodują podobną reakcję na słońce, może zwiększyć ryzyko oparzenia, powstawania pęcherzy lub wysypki. Dlatego nie zaleca się łączenia olejku z takimi lekami. Jeżeli dojdzie już do skutków ubocznych pomieszania olejku i leków zwiększających wrażliwość na promieniowanie słoneczne, to należy skorzystać z porady lekarskiej i odstawić olejek.

U niewielkiej części użytkowników może się zdarzyć, że produkt spowoduje podrażnienia skóry i kolejne problemy dermatologiczne. Jego nadużywanie prowadzi do powstania pęcherzy i strupów, wysypek i plam pigmentowych. Opisywane są przypadki, że nadużywanie tego produktu może wzmagać zmiany nowotworowe. Jest to na szczęście bardzo rzadka sytuacja, ale trzeba mieć świadomość tego, że może mieć miejsce.

Olejek jest przeciwwskazany dla najmłodszych. Nie mogą go używać oraz kobiety w ciąży i karmiące piersią matki. Powstrzymać od jego stosowania powinny się osoby chorujące na cukrzycę, ponieważ może powodować obniżenie poziomu cukru we krwi. W takim przypadku zawsze należy regularnie monitorować poziom cukru we krwi i wszystkie niepokojące zmiany zgłaszać do lekarza diabetologa. Przed zabiegiem operacyjnym należy zaprzestać stosowania olejków eterycznych co najmniej na dwa tygodnie przed jego terminem.

Olejek bergamotowy w kosmetyce

Dzięki swoim aseptycznym właściwościom ma wszechstronne zastosowanie w kosmetyce. Powszechnie wiadomo, że łagodzi takie zmiany skórne jak trądzik, łojotok, liszaj, opryszczka, a nawet łuszczyca. Dlatego producenci często umieszczają ekstrakt z rośliny w składzie dermokosmetyków, np. kremów do pielęgnacji tłustej cery czy szamponów przeciwłupieżowych. 

Aromaterapia olejkiem bergamotowym

Jest od wieków szczególnie cenionym produktem do aromaterapii. Wykorzystuje się go w kominkach, do masażu czy do produkcji świec. W pozytywny nastrój wprawia już świeży, ożywczy zapach bergamotki. Pod wpływem ciepła uwalnia się octan linalolu czy linalol. Aromaterapia olejkiem bergamotkowym może zatem skutecznie uśmierzyć ból głowy, złagodzić stres, odsunąć ponure myśli. Jednym słowem czujemy się znacznie lepiej, jesteśmy odprężeni i przestajemy odczuwać przepracowanie czy bóle głowy. 

Jak stosować olejek bergamotowy?

Zanim zastosujemy jakikolwiek olejek zapachowy, trzeba wiedzieć o nim jak najwięcej. To substancje szczególne, które mają sporo właściwości zdrowotnych, ale też niewiele trzeba, aby użyć za dużo i zmagać się ze skutkami ubocznymi. Do nakładania na skórę olejek powinien być zmieszany z substancją nośnikową, na przykład domową maseczką do twarzy, olejem lub peelingiem. Wystarczy zaledwie kilka kropli, gdyż nadmierne stężenie może powodować poparzenia skóry lub reakcje alergiczne. Po zastosowaniu bezpośrednio na skórę, należy unikać słońca. 

Olejek z bergamotki można łączyć z innymi olejkami eterycznymi, na przykład z olejkiem różanym, paczuli, geranium, eukaliptusowym czy rozmarynowym. Warto szukać połączeń zapachowych na zasadzie kontrastów i stworzyć swoją ulubioną mieszankę nut zapachowych.

Olejek można też wykorzystać do produkcji domowych perfum w połączeniu ze spirytusem, olejkiem cytrynowym i olejkiem waniliowym lub olejkiem z drzewa sandałowego. Naturalne, lekkie i energetyzujące zapachy poprawiają samopoczucie i dają mnóstwo pozytywnej energii.

Jak zrobić domowy perfum z olejkiem z bergamoty?

Dobry, markowy perfum jest drogi i czasami może zawierać substancje uczulające. Jest możliwe zrobienie perfum w domu. Wykorzystujemy do tego olejki, co do których mamy pewność, że nas nie uczulają. Zapach zrobiony w domu współgra z chemią naszego ciała i osobowością. Aby stworzyć własne perfumy nie potrzeba zbyt wielu składników. Wystarczą jedynie naturalne, ulubione oleje oraz nośnik zapachu, który może stanowić alkohol, olej lub wosk kosmetyczny. Po wymieszaniu w jednej buteleczce odstawiamy ją do zbukietowania w ciemne i suche miejsce na co najmniej 6 godzin, a najlepiej na 24 godziny. Ten krok jest bardzo ważny, ponieważ dopiero po upływie kilku godzin jesteśmy w stanie wyczuć ostateczny zapach wymieszanych olejków.

Następnie dodajemy bio solubilizator. Zakręcamy butelkę i wstrząsamy. Na koniec dodajemy alkohol i wodę destylowaną. Gotową kompozycję odstawiamy na kilka dni w ciemne miejsce w temperaturze pokojowej.

Olejek bergamotowy do herbaty

Olejek jest znany jako substancja do aromatyzowania herbaty earl grey. Nadaje jej niepowtarzalny smak i zapach oraz zwiększa jej walory prozdrowotne. Udowodniono, że obniża poziom szkodliwego cholesterolu, dzięki czemu chroni człowieka przed rozwojem chorób sercowo-naczyniowych. Dodatek olejku z bergamotki do herbaty earl grey wzmacnia odporność, stymuluje trawienie, pracę mózgu. Ma korzystne oddziaływanie na samopoczucie.