Chałwa a cholesterol - fakty i mity o sezamowym tureckim przysmaku
Zdrowe odżywianie bez wątpienia pomaga utrzymać dobre samopoczucie i zapobiegać wielu cywilizacyjnym chorobom. Jednak każdy, nawet osoba przebywająca na diecie, ma od czasu do czasu ochotę na coś słodkiego. Z miejsca można wyeliminować tak szkodliwe słodycze jak żelki, chipsy, czy galaretki z cukrem. Nie wszystkie słodycze jednak szkodzą. Uwielbiana przez wielu czekolada zawiera wiele cennych witamin i magnez. A czy warto jeść chałwę?
Zdrowe słodycze z domu i sklepu
Nadmiar cukru nie pomaga w nauce i pracy. Człowiek nie może się skupić, ma mnóstwo energii i raczej nie jest nastawiony do wykonywania określonych, monotonnych czynności. Zdrowymi słodyczami określa się przekąski o zerowej lub bardzo niskiej zawartości węglowodanów, które można spożywać bez obawy o negatywne skutki dla organizmu.
Najzdrowsze słodycze mamy w domu. To bakalie i gorzka czekolada. Polecane są także ciasteczka owsiane, orzechowe i kokosowe, najlepiej robione w domu. Do zdrowych zakąsek zalicza się także sezamki (sezam jest pełen nasyconych kwasów tłuszczowych, które dobroczynnie działają na serce, mózg, włosy, skórę i paznokcie. Jest znakomitym źródłem wapnia, błonnika pokarmowego oraz witamin A i E), chlebek bananowy i chałwę.
Zdrowe słodycze – dlaczego warto
Zdrowe słodycze niezawierające cukru są łatwe i szybkie w przygotowaniu. Najważniejsze jest to, że można się nimi delektować bez wyrzutów sumienia i sprawiają przyjemność wszystkim domownikom. Dzieci mogą jeść zdrowe słodycze i kształtują jednocześnie odpowiednie nawyki żywieniowe.
Klasyczne słodycze zawierające cukier w nadmiarze, doprowadzają do nadwagi, próchnicy, zaburzeń łaknienia i chorób układu krążenia. Zdrowe słodycze są pyszne, a jednocześnie pozwalają utrzymać smukłą sylwetkę, dostarczają witamin i poprawiają samopoczucie.
Chałwa – niby znana, a nie do końca
Niezwykle apetyczna i bardzo kaloryczna – jest przysmakiem niby znanym, a jednak mało o niej wiemy. To najlepszy przykład na to, że słodycz, choć kaloryczna, nie musi być koniecznie dietetycznym złem tego świata. Nie poleca się jej jedzenia codziennie, ponieważ odbić się to niekorzystnie na sylwetce. Jednak od czasu do czasu można pozwolić sobie na słodką chwilę przyjemności. Chałwa to królestwo witamin i kwasu linolowego. Przypomina nieco tahini, ale oczywiście jest słodsza.
Dzieje chałwy
Historia chałwy rozpoczyna się w starożytnym Babilonie, ale za jej ojczyznę uznaje się Indie. Pierwotnie podstawowym składnikiem była masa karmelowa i miazga z nasion sezamu. Według pierwotnego przepisu wytwarza się taką chałwę sezamową do dziś w Iranie, Turcji czy krajach śródziemnomorskich. I to właśnie chałwa turecka jest najbardziej znana. Jednak wraz z rozpowszechnianiem na inne kraje zaczęły powstawać nowe odmiany. W Ukrainie do produkcji używa się nasion maku, słonecznika czy orzechów, a do masy dodaje się bakalie. Hindusi zajadają się chałwą przygotowaną na bazie gotowanej w mleku marchewki wzbogaconej przyprawami.
Do kawy i wina
Chałwa jest dodatkiem do kawy. W niektórych krajach podawana jest jako przekąska do białego wina. W greckich sklepach należy szukać jej obok serów i oliwek. W Grecji można spotkać chałwę z kaszy manny, masła, miodu i bakalii. Tunezji sprzedaje się ją w formie torcików, w Turcji zaś jest używana jako dodatek do pieczywa. Może być przygotowana także z fasoli i soczewicy. Można dodać do niej orzechy, pistacje, ziarna słonecznika, kakao, skórkę pomarańczową, wanilię oraz czekoladę. W wielu miejscach na świecie spotkamy również chałwę z pistacjami.
Wartości odżywcze chałwy i kaloryczność
Może mieć konsystencję półpłynną lub kruchą. Ile kalorii ma chałwa? W 100 gramach kryje się od 500 do 700 kcal. To sporo. Oznacza to, że kaloryczność chałwy sprzyja tyciu, o ile smakołyk jest nadużywany. Błędem jest jednak unikanie jej przez osoby będące na diecie.
Warto wiedzieć, że omawiany przysmak dostarcza całej gamy witamin:
- witaminę A, która znana jest z dobroczynnego wpływu na skórę i wzrok,
- witaminy z grupy B (odpowiedzialne za sprawne funkcjonowanie układu nerwowego i mięśni),
- witaminę E (witamina młodości, wspomaga pracę układu odpornościowego) i H, czyli B7 (bierze udział w produkcji hemoglobiny, dba o wygląd skóry, włosów i paznokci).
Wartości odżywcze chałwy wynikają też z obecności kwasu linolowego występującego w sezamie. Owy kwas zapobiega utlenianiu się cholesterolu, co oznacza, że zmniejsza ryzyko chorób serca i układu krążenia. Chałwa zawiera wapń, proteiny i magnez - tych składników jest więcej niż w mleku.
Alternatywa dla standardowych słodyczy
Tradycyjnie przygotowywana zawiera zaledwie dwa składniki: sezam oraz karmel; czasem uzupełniana jest o orzechy, a sezam zastępuje się makiem. Stanowi smaczną alternatywę dla standardowych słodyczy.
Dzięki nasionom zawiera cenne kwasy tłuszczowe. Mielenie lub ucieranie generuje ciepło, ale temperatura pozostaje na tyle niska, że zawarty w nasionach olej zachowuje pełnię swoich właściwości. Sezam, jak wiadomo, charakteryzuje się wysoką zawartością jedno- i wielonienasyconych kwasów, takich jak kwas oleinowy (omega-9) czy kwas linolowy (omega-3). Wspomagają one pracę układu krążenia, co zmniejsza ryzyko poważnych chorób.
Właściwości zdrowotne chałwy to także obniżanie poziomu trójglicerydów we krwi, co też dzieje się dzięki dobroczynnemu wpływowi kwasów. Mimo swojej kaloryczności chałwa jest znakomitym zamiennikiem słodyczy dla osób, dążą do obniżenia poziomu szkodliwego cholesterolu we krwi.
Obecność błonnika, aminokwasów oraz minerałów pomaga w kłopotach z trawieniem i bez wątpienia jest kolejnym powodem do tego, aby przyzwyczaić organizm do smaku chałwy.
Chałwa – pomocnik w dbaniu o urodę
Chałwa jest nie tylko smaczna, ale także bogata w mikro- i makroelementy oraz witaminy. Są to składniki takie jak fosfor, magnez, sód oraz dobrze przyswajalne żelazo. Witaminy z grupy B wspomagają działanie układu odpornościowego, nerwowego i krwionośnego. Mikroelementy i witaminy przyczyniają się do wzmacniania ścian naczyń krwionośnych, a także wspomagają metabolizm i prawidłową pracę układu oddechowego. Chałwa pomaga w regeneracji skóry, poprawia jej jakość i sprężystość. Porcja chałwy dostarcza organizmowi także cennych witamin A i E, które korzystnie działają na wzrok.
Przeciwwskazania do spożywania chałwy
Ze względu na wysoki indeks glikemiczny chałwy nie mogą spożywać osoby zmagające się z otyłością czy cukrzycą. Podobnie w przypadku osób uczulonych na jej składniki. Sezam jest bardzo mocnym alergenem.
Przepis na chałwę domową
Chałwa kupiona w sklepie może zawierać syrop glukozowo-fruktuzowy, co nie jest najzdrowsze. Aby uniknąć tak nieprzyjemnej niespodzianki, można samodzielnie wykonać ten przysmak w domu. Składniki, których potrzebujemy to:
- 2 szklanki sezamu
- 6 łyżek miodu
- Ziarna prażymy na suchej patelni, a następnie nasiona mielimy w młynku do kawy bądź blendujemy.
- Miazgę mieszamy z miodem, przekładamy do keksówki i studzimy.
- Foremkę powinno się wyłożyć wcześniej papierem lub folią spożywczą.
- Bez problemu wykonamy lubianą chałwę waniliową lub chałwę pistacjową, dodając odpowiednie aromaty i orzechy.
Dzięki obecności kwasu linolowego chałwa skutecznie obniża poziom cholesterolu. Nie należy się obawiać jedzenia jej od czasu do czasu, ponieważ zawiera więcej korzystnych właściwości zdrowotnych niż stanowi ryzyko przybrania niepotrzebnych kilogramów.