Zapisz się do newslettera i odbierz do 15 zł rabatu na zakupy! < zobacz >
Darmowa dostawa od 50,00 zł

Tahini – przepis na idealną domową pastę sezamową

2022-06-03
kategoriaPrzepisy
Tahini – przepis na idealną domową pastę sezamową

Orient i egzotyka w kuchni staje się popularna ze względu na walory smakowe i mnóstwo zdrowych, wartościowych składników. Kuchnia egzotyczna kojarzy się ze słońcem, wakacjami, urlopem, pięknymi krajobrazami, co sprawia, że postrzegamy te potrawy jako odskocznię od codzienności. Wiele potraw egzotycznych przejmowanych jest przez kuchnię wegańską i stają się ulubionymi potrawami wielu osób. Smak, bogactwo przyprawy, cała paleta kolorów zachęcają do eksperymentowania w kuchni i szukania inspiracji w oriencie.

Ciekawostki o starożytnych dziejach sezamu

Bohaterką artykułu będzie pasta, która jest ważnym dodatkiem w kuchni orientalnej. Jak sama nazwa wskazuje, powstaje z bardzo cennej dla zdrowia rośliny sezamu. Jest on jedną z najstarszych roślin oleistych. Należy do rodziny połapkowatych, która obejmuje około 20 gatunków. Najstarszą odmianą uprawianą przez człowieka jest sezam indyjski – archeolodzy i historycy twierdzą, była to jedna z pierwszych roślin uprawnych. Sezam naturalnie rośnie tylko w suchych rejonach Afryki, głównie na subkontynencie indyjskim. Badania archeologiczne dają podstawy o twierdzenia, że już w starożytności został introdukowany do Azji, gdzie jego uprawa przetrwała do obecnych czasów. Dzisiaj uprawia się go we Francji, Grecji oraz Belgii. Jako pierwsi na większą skalę wykorzystywali roślinę mieszkańcy Indii, którzy według archeologów uprawiali go przeszło 4000 lat temu. Wykopaliska archeologiczne wskazują, że prawdopodobnie jeszcze wcześniej uprawiano go w starożytnym Egipcie i wykorzystywano leczniczo na szereg różnorodnych chorób oraz dolegliwości. W Babilonie traktowano go jako „przyprawę bogów”. Według legend wyciąg z nasion sezamu pili stwórcy naszego świata. Starożytni medycy rekomendowali spożycie zarówno ziaren, jak również oleju, który z nich tłoczono. 

Rodzaje sezamu

Dla większości z nas nasiona cechują się doskonałym smakiem i kojarzymy je głównie z posypką na bułki, chałwą lub ciasteczkami. Jednak ich wykorzystanie w kuchni jest znacznie większe. Wyróżnia się dwie postacie: 

  • łuskaną (zazwyczaj występuje w białym kolorze), 
  • niełuskaną o czarnej barwie. 

Częściej spotkać można tę pierwszą wersję. Ciemny sezam jest smaczniejszy i zdrowszy, ponieważ ilość antyoksydantów i minerałów jest o wiele wyższa niż w łuskanych ziarnach. Ma on wyraźny aromat i sporo wapnia oraz białka. Jasna wersja w smaku przypomina orzechy i zawiera więcej żelaza.

Sezam to dorastająca do 1,5 metra bylina o włochatej, rozłożystej łodydze. Kwitnie na biało lub fioletowo. Owoce to kanciaste i owłosione torebki, zawierające po kilkadziesiąt nasion. Są oryginalne w wyglądzie i dlatego stosuje się je do dekorowania sałatek i wypieków. 

Właściwości lecznicze sezamu

Ziarenka sezamu zawierają tak cenne składniki mineralne jak: żelazo, wapń, magnez, cynk i miedź. Są także doskonałym źródłem fitosteroli, które obniżają poziom cholesterolu oraz zapobiegają rozwojowi miażdżycy. Tłuszcz pochodzący z sezamu nie jest wrogiem kobiet może nam jedynie pomóc utrzymać prawidłową wagę, a nawet ją zmniejszyć. Zawiera dużą ilość błonnika, dzięki czemu reguluje pracę jelit i zapobiega zaparciom. W pozbyciu się zaparć pomocny jest olej. Wystarczy wlać go odrobinę wraz z łyżką miodu do szklanki wody i pić codziennie przed śniadaniem. Ziarna minimalizują ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia. Jego spożywanie jest zalecane dla diabetyków. Udowodniono, że zapobiega złamaniom kości.

Sezam w medycynie ludowej 

W medycynie naturalnej już przed tysiącami lat zauważono jego zdrowotne właściwości. Stosowano go w leczeniu uporczywego kaszlu, a także zaparć i redukcji bólu różnego pochodzenia. Na kaszel pomaga lecznicza mikstura składająca się z wody, łyżki siemienia lnianego, paru ziaren sezamu, odrobinki soli i łyżeczki miodu. Po wypiciu tego napoju powinno zmniejszyć się nasilenie uporczywego kaszlu. 

Pomoc w walce z nadwagą i wysokim poziomem cholesterolu

Sezam składa się w 50 proc. z tłuszczów, które należą do grupy nienasyconych kwasów tłuszczowych: omega-9, omega-6 i omega-3. Związki te pomagają w spalaniu zbędnej tkanki tłuszczowej. Dodatkowo zawiera tłuszcz oleinowy, rekomendowany profilaktyce miażdżycy. Tłuszcz oleinowy obniża poziom cholesterolu całkowitego przy jednoczesnym podwyższaniu HDL. Tak więc  pomaga w utrzymaniu prawidłowej pracy serca i unormowaniu ciśnienia krwi, co jest korzystne dla osób z nadciśnieniem. 

Sezam na dobry sen i depresję 

To bogate źródło tryptofanu, który jest niezbędny do syntezy melatoniny odpowiadającej za regulację rytmu dobowego. Już 100 g sezamu dostarcza dzienne zapotrzebowanie na tryptofan i odczuwamy lepszą jakość snu. Wstajemy wypoczęci i wyspani. Ponadto powyższy hormon pozwala zachować dobry nastrój, co zapobiega depresji i stanom lękowym. Jak widać, te niezwykle cenne ziarenka poprawiają nastrój i sprawiają, że patrzymy na rzeczywistość bardziej optymistycznie. Nie od dziś wiadomo, że dobre jedzenie jest kluczowe dla naszego nastroju.

Spożywając dużą dawkę sezamu, dajemy organizmowi kolejną korzyść - nasza sprawność psychomotoryczna i koordynacja wzrokowo-ruchowa ulegają poprawie. Dzięki zwiększonej produkcji endorfin podnosi się wydolność fizyczna i czujemy się szczęśliwi.

Najczęstsze wykorzystanie sezamu w kuchni

Sezam z powodzeniem jest wykorzystywany w kuchni do przygotowania wielu smakowitych dań, m.in. do: 

  • potraw słodkich i wytrawnych
  • różnego rodzaju sałatek i zup (by dodać lekko orzechowy smak) 
  • stworzenia popularnych wyrobów chałwa, sezamki, pasta tahini
  • panierowania kotletów (by urozmaicić tradycyjne dania w panierce)

Czym jest pasta tahini?

W kuchnię Bliskiego Wschodu niemal wpisane są dania z sezamem, w tym tytułowa pasta – tahina. Stanowi ona bazę do wielu azjatyckich dań. Dodaje się ją do hummusu i baby ghanoush. Jest używana w kuchni arabskiej, koreańskiej, chińskiej i japońskiej, czyli w kulturach, które dużą wagę przywiązują do zdrowej żywności. Czym w zasadzie jest?

To pasta mającą konsystencję podobną do masła. Powstaje z mielonych sezamowych ziaren, które najczęściej są wcześniej uprażone. Są one bardzo tłuste, przez co gotowe masło ma gęstą, oleistą konsystencję . Tahina zawiera tak cenne dla organizmu składniki, jak: magnez, żelazo, miedź, fosfor, potas, kwas foliowy, witaminy A i E. Jest jednym z najbogatszych roślinnych źródeł wapnia i magnezu. Zawiera również witaminy z grupy B (witaminę B1, B2, B5 i B6), E a także beta karoten. Z tego powodu zajmuje ważne miejsce w diecie osób, które z powodów zdrowotnych nie mogą spożywać nabiału lub ze względów etycznych rezygnują ze wszystkich produktów odzwierzęcych. Wegetarianie i weganie znajdą w sezamie tak potrzebne dla organizmu źródło białka złożonego z aminokwasów. Wszystkie te składniki pomagają obniżyć cholesterol, zadbać o zdrowie kości i układu krążenia oraz dają ochronę przed cukrzycą. Tahini to jeden z produktów, o których z powodzeniem, można powiedzieć superfoods

Domowa pasta tahini – przepis

Pastę można oczywiście kupić w sklepie. Jak to często bywa, może mieć składniki niekoniecznie potrzebne i zgodne z tradycyjnym przypisem, a do tego niezbyt zdrowe. Wszelkie polepszacze smaku i konserwanty obniżają wartość produktu i zaprzeczają filozofii zdrowego istnienia. Konsument nie ma wtedy pewności, że tahini, które spożywa, ma autentyczny smak. Do tego przyzwyczaja się do nienaturalnego smaku, przez co trudniej jest zaakceptować oryginalny smak tej pasty. Przepis na pastę tahini jest bardzo prosty, wymaga jedynie posiadania blendera lub miksera. Zawiera ona tylko dwa składniki:

  • biały sezam
  • olej słonecznikowy

Jak zrobić domową tahinę?

  1. Sezam przesypujemy na zimną patelnię, włączamy ogień i prażymy na złoty kolor, cały czas mieszając. Trzeba to robić niezwykle uważnie, aby nie przypalić ziaren. Będą wtedy gorzkie i niesmaczne.
  2. Delikatnie studzimy.
  3. Uprażony sezam przekładamy do naczynia robota.
  4. Mielimy, najpierw na wolnych obrotach, bo sezam musimy rozdrobnić.
  5. Później dodajemy olej, możemy zwiększyć obroty miksera i miksujemy do uzyskania gładkiej, jednolitej konsystencji. Jeżeli chcemy, żeby masa nie była jednolita i zależy nam, aby wyczuwać ziarenka, to kontrolujemy poziom ich zmielenia i pracę kończymy wcześniej.
  6. Przepis na tahini dopuszcza, że nie ma ona idealnie gładkiej konsystencji, jeżeli nie chcemy, aby przypominała wyglądem masło.
  7. Pastę przekładamy do słoika, studzimy, zakręcamy. Przechowujemy ją w lodówce.
  8. Aby pasta nie była zbyt gęsta, pod koniec miksowania można dodać odrobinę oliwy z oliwek. Można dodać do niej szczyptę soli, jeśli będzie wykorzystana do dań wytrawnych.

Sos tahini

Ten kremowy sos może być stosowany jako wegański majonez – można go jeść do wszystkiego! Jest fantastyczny jako dressing do świeżych, gotowanych i pieczonych warzyw, warzywnych kotletów lub falafeli, jako dodatek do buddha bowls, nawet w wersji z mniejszą ilością wody – jako swoiste masło sezamowe do pieczywa. Jest to także dodatek do wszelkiego rodzaju mięs: drobiu, wołowiny i wieprzowiny. Tahini sos podaje się do smażonego kalafiora, do ryb, owoców morza, a także hamburgerów. Aby wykonać ten oryginalny w smaku sos, potrzebujemy:

  • 3 małe rozgniecione ząbki czosnku 
  • 1/2 szklanki pasty sezamowej tahini 
  • 1 szklanka jogurtu naturalnego 
  • 1/4 szklanki świeżo wyciśniętego soku z cytryny (lub mniej, do smaku) 
  • sól, kumin i ostra papryka do smaku 
  • świeżo posiekana natka pietruszki do przybrania 
  1. W misce ucieramy czosnek z pastą. Dodajemy sok z cytryny i ucieramy dalej, aż powstanie gęsta, biała mieszanka.
  2. Mieszając, dolewamy stopniowo jogurt, aż sos osiągnie pożądaną konsystencję gęstej śmietany. Jeśli będzie zbyt gęsty, można dodać nieco zimnej wody.
  3. Wszystkie składniki należy zmiksować.
  4. Doprawiamy przyprawami: solą, odrobiną kuminu, opcjonalnie papryką do swojego smaku.
  5. Podajemy w miseczce przybrany natką pietruszki i polany odrobiną oliwy. 

Przepisy na dania z pastą tahini

Domowa pasta sezamowa to świetny dodatek do wielu dań oraz przekąsek. Jest cenionym dodatkiem do dipów, dressingów. Można jej także użyć jako polewy do warzyw, a nawet smarować nią pieczywo zamiast tradycyjnego masła czy margaryny. Świetnie komponuje się z daniami słodkimi, ja: ciastka i bajaderki. Najpopularniejszym daniem z pastą tahini jest hummus. Aby go wykonać, potrzebujemy następujących składników:

  • szklankę ciecierzycy
  • sok z połówki cytryny 
  • 3 łyżki pasty tahini 
  • 3 łyżki oliwy 
  • zimna woda 
  • ząbek czosnku 
  • sól, pieprz 
  • posiekana natka pietruszki 
  1. Przygotowanie humusu rozpoczynamy od ugotowania ciecierzycy. Trzeba na to poświęcić dość sporo czasu od 45 do 60 minut. Można użyć ciecierzycy z puszki, ale zdecydowanie lepiej smakuje z ciecierzycą, która przed przystąpieniem do przygotowania posiłku była surowa i namoczona przez całą noc. 
  2. Po ostudzeniu i opłukaniu umieszczamy wszystkie składniki prócz wody i natki w blenderze. Mieszamy kilka minut do uzyskania jednolitej konsystencji.
  3. Do otrzymanej masy dodajemy wody zaczynając od małej ilości, wlewamy tyle, aby uzyskać jasny gładki krem.
  4. Przekładamy krem do miski i posypujemy obficie natką. Hummus można jeść od razu po przygotowaniu.

Przepis na baba ghanoush

Kolejnym hitem kuchni Bliskiego Wschodu jest baba ghanoush, czyli pyszna pasta z pieczonych bakłażanów rodem z Syrii i Libanu. Jest to ulubiona mikstura warzywna miłośników arabskich smaków. Jej największą zaletą jest to, że zapewnia na długo uczucie sytości i łatwo ją przygotować nawet osobie, która stawia pierwsze kroki w kuchni arabskiej. Do jej sporządzenia są potrzebne następujące składniki:

  • 1kg bakłażanów 
  • 3 łyżki pasty tahini 
  • sok z połówki cytryny 
  • ząbek czosnku 
  • posiekana natka pietruszki 
  • szczypta soli i pieprzu 
  1. Bakłażany powinno się opalać nad ogniem, ale niekiedy z różnych względów nie można tego zrobić. W takim przypadku najlepiej jest ułożyć je w piekarniku rozgrzanym do maksymalnej temperatury i nastawić opcję grill. Powinny się piec przez około 30 minut. 
  2. Po wyjęciu i ostudzeniu miękki miąższ wybieramy łyżką i siekamy. Następnie przekładamy do sitka i odciskamy nadmiar wody.
  3. Chwilę później dodajemy kolejne składniki: pastę tahini, sok z cytryny, czosnek i natkę. Dosypujemy szczyptę soli i pieprzu, wierzch można polać oliwą z oliwek.
  4. Pastę odstawiamy na kilka godzin do lodówki.

Koktajle z pastą sezamową

Jednym z przepisów na wykorzystanie pasty sezamowej są koktajle, dzięki którym organizm ma szansę pozyskać witaminy rozpuszczalne w tłuszczach. Owoce i warzywa to królestwo witamin. Już jedna łyżeczka pasty tahini dodana do smoothie wzbogaca witaminowo koktajl. Do blendera wkładamy banana, tahini, miód, wlewamy mleko oraz jogurt grecki, dodajemy szczyptę soli. Miksujemy, aż uzyskamy gładką konsystencję koktajlu. Do przygotowania koktajlu można wykorzystać daktyle, truskawki, cynamon, płatki owsiane, mleko migdałowe, awokado – co, kto lubi.

Lody z tahini

Lato wcale nie musi utrudniać życia rodzicom, którzy nie uważają, że lody to najzdrowszy deser. Lody kupione w sklepie mogą budzić wątpliwości co do składu. Najlepiej zrobić lody samodzielnie w domu, wykorzystując do tego tylko zdrowe produkty. I wtedy dzieci mogą objadać się nimi do woli, a uśmiech nie będzie schodził z ich twarzy. Wystarczy:

  • 660 g jogurtu greckiego (2 duże opakowania) 
  • 250 g słodzonego mleka skondensowanego z puszki 
  • 2 łyżki pasty z sezamu (gotowej lub domowej)

Jogurt grecki przekładamy do miski, dodajemy mleko skondensowane, tahini i dokładnie wymieszamy. Miseczkę wstawiamy do zamrażalnika na kilka godzin, w międzyczasie co pół godziny dokładnie należy masę wymieszać, pozbywając się kryształków lodu. Kiedy lody są gotowe, nakładamy gałkę lodów do małej miseczki, polewamy sosem lub posypujemy granatem. Lody wyglądają przepięknie i znikają ze stołu w szybkim tempie.

Słodko-kwaśny sos z tahini

Tahini w wersji słodko-kwaśnej to bardzo ciekawa odmiana. Efekt kulinarnych poszukiwań, łączenia różnych smaków i kulinarnej zabawy. Jego przygotowanie jest proste. W naczyniu mieszamy 1/4 szklanki tahini, 1 łyżkę miodu lub syropu klonowego, sok z połowy cytryny i 2-4 łyżki wody. Całość mieszamy do chwili uzyskania gładkiej konsystencji.

Mieszanka świetnie nadaje się jako dressing lub jako dodatek do pieczonych warzyw, np.: frytek z batatów lub buraków. Miłośnicy tradycyjnych, ziemniaczanych frytek, też mogą je zjeść z powyższym sosem.

Filety z dorady z owocową salsą i tahini

Tihini może być dodatkiem do dań obiadowych i to niekoniecznie wegańskich. Do ryb też nadaje się świetnie. Standardowa porcja dorady zapewni smakoszowi ponad 30% dziennego zapotrzebowania na witaminę B6 i selem, który wspomaga układ odpornościowy. Ryby to jedne z najzdrowszych składników pokarmowych. Do przygotowania dania potrzebujemy:

  • 4 wyfiletowane dorady
  • szczypta soli do smaku 
  • 4 łyżki oliwy 
  • 160 g tahini 
  • sok z 2 cytryn 
  • 2 owoce kaki, obrane i posiekane 
  • 20 g ziarenek granatu 
  • kolendra, majeranek i tymianek, do udekorowania 
  1. Przyrządzanie ryby rozpoczynamy od wykonania 4 lub 5 ukośnych nacięć na każdym filecie – uważając, aby nie naciąć zbyt głęboko – i obficie doprawiamy solą do smaku.
  2. Podgrzewamy oliwę na patelni z grubym dnem i smażmy filety skórą do dołu, aż będzie chrupiąca. Odwracamy je na drugą stronę tylko raz i to dosłownie na kilkanaście sekund. 
  3. Przekładamy rybę na talerz, przysmażoną skórą do góry. Zalewamy ją tahini, a następnie na całość wyciskamy sok z cytryny.
  4. Udekorujemy owocami kaki, pestkami granatu i ziołami. Podajemy od razu. 

Rybę, która wygląda tak ślicznie, zjedzą nawet dzieci i nie będą grymasić.

Silny alergen ostrzeżenie

Uwaga, sezam i produkty powstałe na jego bazie znajdują się na liście najsilniejszych alergenów, których spożycie może wywołać wstrząs anafilaktyczny! Osoby, które są uczulone na orzechy, kiwi, czy różne rodzaje mąk, powinny unikać jego spożywania. Sezam, choć ma mnóstwo właściwości zdrowotnych, polecany jest tylko osobom, które nie mają skłonności do alergii pokarmowych. Informacja o jego obecności w danym produkcie znajduje się na opakowaniu.

Ze względu na obecność w składzie nasion żelaza, magnezu, cynku oraz miedzi, regularne spożywanie sezamu znakomicie wpływa na kondycję skóry i paznokci. Właściwości prozdrowotne nasion wynikają również z wysokiej zawartości fitosteroli, czyli steroli roślinnych. Wieloletnie badania udowodniły, że systematyczne, codzienne spożywanie fitosteroli zapobiega rozwojowi zmian miażdżycowych w naczyniach krwionośnych, co zapobiega chorobom układu krążenia, które są przecież jedną z najczęstszych przyczyn zgonu. Dodając do diety takie produkty, również olej sezamowy, przedłużamy życie.

Pokaż więcej wpisów z Czerwiec 2022

Polecane

pixel